بررسی جایگاه مالیات کربن بر بخش‌های اقتصادی در اقتصاد ایران با رویکرد داده ستانده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 استاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا. تهران. ایران

10.22051/ieda.2024.45721.1390

چکیده

امروزه اغلب مسائل و مخاطرات زیست‌محیطی به علت وابستگی آن با مباحث کلان اجتماعی مانند اقتصاد، فرهنگ، توسعه، سیاست و جنبه‌های مادی و معنوی حیات بشر، می‌تواند یک مسئله محلی، منطقه‌ای، ملی و حتی جهانی به حساب آید. متأسفانه این مسئله را می‌توان بیان کرد که جهان در سال‌های اخیر شاهد از بین رفتن محیط زیست خود بوده است. بررسی تعامل و ارتباط بین فعالیت‌های اقتصادی و محیط‌زیست نیز از جمله موضوعات ضروری است. به‌منظور دستیابی به هدف فوق در این مطالعه از روش داده ستانده بسط‌یافته مبتنی بر جداول داده ستانده سال 1395، نقش و جایگاه مالیات بر کربن بر بخش‌های اقتصادی به‌ویژه بخش انرژی، بر اساس شاخص‌های پیوندی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از شاخص‌های پیوندی کلی، با اثرگذاری مالیات بر کربن در بخش انرژی، این بخش پیوند مناسبی با اقتصاد ایران دارد؛ اما در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی از جایگاه مناسبی برخوردار نیست. درخصوص ارتباطات پیشین نیز پیوند ضعیفی در ارتباط با کل اقتصاد نشان داده و شاخص‌های انتشار و حساسیت آن، در مجموع از قابلیت ایجاد تحرک و توسعه اقتصادی در اقتصاد ملی برخوردار نبوده است. تأثیرگذاری و تأثیرپذیری‌ بخش انرژی در اقتصاد ایران، عملاً ناچیز بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examining the position of carbon tax on economic sectors in Iran's economy using input-output method

نویسندگان [English]

  • Shima Fadavi 1
  • Fatemeh Bazzazan 2
1 Ph.D. Student, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, most environmental issues and risks can be considered local, regional, national, and even global issues due to their dependence on macro-social issues such as the economy, culture, development, politics, and material and spiritual aspects of human life. Unfortunately, the world has witnessed significant environmental destruction in recent years. Examining the interaction and relationship between economic and environmental activities is essential. To achieve this goal, this study investigates the role and position of the carbon tax on economic sectors, especially the energy sector, based on the linkage indicators and the extended input-output method using input-output tables from 2015.
According to the results of the general linkage indices, the effect of the carbon tax on the energy sector shows that this sector has a suitable link with Iran's economy but does not have a suitable position compared to other economic sectors. Regarding forward links, it has shown a weak link with the whole economy, and its diffusion and sensitivity indicators as a whole have not had the ability to create movement and economic development in the national economy. The impact and effectiveness of the energy sector in Iran's economy have been practically insignificant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Carbon tax
  • Input-Output
  • Energy sector
  • Linked indicators

مراجع

 
بزازان، فاطمه و کرباسی وایقان، شهلا. (1401). آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار. تحلیل های اقتصادی توسعه ایران، 8(1)، 198-175.
بزازان، فاطمه و سماواتی، آیدا. (1399). آثار توزیعی مالیات بر دی اکسید کربن بر مخارج خانوارها در ایران–رویکرد داده ستانده زیست محیطی. نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 7(1)، 264-239.
جباری، مرادخانی و غزال، فیروزه. (1396). بررسی اعمال مالیات سبز بر حامل‌های انرژی انتشار دهنده گاز دی‌اکسید کربن و منفعت مضاعف ناشی از آن در اقتصاد ایران. اقتصاد و الگو سازی، 8(31)، 147-125.
جهانگرد، اسفندیار؛ بانویی، علی اصغر؛ برخورداری، سجاد؛ آماده، حمید، و دودابی نژاد، امیر. (1398). مقایسه آثار اقتصادی به کارگیری مالیات بر انتشار کربن و مالیات بر قیمت انرژی در اقتصاد ایران: رویکرد تعادل عمومی قابل محاسبه. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 8(30 )، 92-61.
خدابخشی، اکبر و روستایی، سعیده. (1401). مدل‌سازی آثار مالیات‌های غیرمستقیم بر رفاه دهک‌های درآمدی در ایران با کاربرد تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE). مدلسازی اقتصادی، 16(59), 50-33.
دهقان بنادکوکی، فرناز و نصراللهی، زهرا. (1399). اثر فعالیت‌های اقتصادی بر آلودگی در استان یزد: رویکرد داده ستانده منطقه‌ای. اقتصاد شهری، 5(2)، 134-123.
دودابی نژاد، امیر؛ فریدزاد، علی؛ جهانگرد، اسفندیار؛ برخورداری، سجاد؛ بانوئی، علی اصغر و آماده، حمید. (1398). مزیت مضاعف با اعمال مالیات بر کربن در اقتصاد ایران: مدل تعادل عمومی قابل محاسبه. پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی، 5(16)، 31-7.
ستوده نیا کرانی، سلمان؛ احمدی شادمهری، محمد طاهر؛ رزمی، محمدجواد و بهنامه، مهدی. (1399). بررسی اثر مالیات سبز بر مصرف انرژی و رفاه اجتماعی در ایران با استفاده از الگوی تعادل عمومی محاسبه‌پذیر پویای بازگشتی (RDCGE). پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 10(40), 34-15.
سید نژاد فهیم، سیدرضا و اقدامی، اسماعیل. (1390). مالیات سبز در مسیر توسعه پایدار. مجله اقتصادی، ۱۱ (۳ و ۴)، 100-91.
شیخ پور، محبوبه؛ میرزایی، حمیدرضا؛ نبی ئیان، صدیقه و زارع مهرجردی، محمد رضا. (1401). بررسی تأثیر مالیات کربن بر تولید و اشتغال و مقایسه آن با مالیات سوخت در بخش صنعت. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری. انتشار آنلاین.
عباس زاده کرمجوان، سجاد، و عباس زاده، نصرت. (1399). ارزیابی اقتصادی سیاست مالیات کربن: کاربردی از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه. پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی، 5(18)، 37-7.
مرکز آمار ایران. (1386). نتایج آمارگیری کارگاه‌های صنعتی1تا 9 نفر کارکن و 10 نفر کارکن و بیشتر.
مرکز آمار ایران. جدول داده ستانده سال 1395.
مرکز پژوهش‌های مجلس. (1395). جدول داده- ستانده بهنگام شده.
موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی. (1395). ترازنامه هیدروکربوری.
وزات نیرو. (1395). ترازنامه انرژی کشور.
 
References
Abbaszadeh, K. S; & Abbaszadeh, N. (2020). Economic assessment of carbon tax policy: applied computable general equilibrium model. Journal of Energy Planning and Policy Research, 6(18), 7-37. (In Persian).
Bazazan, F; & Samavaty, A. (2020). Studying distribution effect of co2 taxation on Iranian household expenditure-input-output approach. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 7(1), 239-264. (In Persian).
Bazzazan, F; & Karbasi Vayghan, S. (2022). Price Effects of Carbon Dioxide Tax on Development Path. Iranian Economic Development Analyses, 8(1), 175-198. (In Persian).
Boulding, K. (1973). The economics of the coming spaceship earth. HE Daly Towards a steady state economy, San Francisco WH Freeman and Company.
Chang, N; & Han, C. (2020). Cost-push impact of taxing carbon in China: A price transmission perspective. Journal of cleaner production, 248, 119194.
Chang, N; & Han, C. (2022). A hybrid instrument for China's post-2020 mitigation commitments: A sectoral coverage perspective. Journal of Cleaner Production, 332, 130033.
Chen, Q; Zha, D; & Salman, M. (2022). The influence of carbon tax on CO2 rebound effect and welfare in Chinese households. Energy Policy, 168, 113103.
De Bruin, K; & Yakut, A. M. (2019). The effects of an incremental increase in the Irish carbon tax towards 2030. ESRI Working Paper, No. 619.
Dehghan Benadkuki, F; & Nasrollahi, Z. (2020). The Effect of Industrial Activity Growth on Pollution in Yazd Province: a Regional Input-Output Approach. Urban Economics, 5(2), 123-134. (In Persian).
Diluiso, F; Annicchiarico, B; Kalkuhl, M; & Minx, J. C. (2020). Climate actions and stranded assets: The role of financial regulation and monetary policy. CEIS Working Paper, No. 501.
Jahangard, E; Banooei, A. A; Faridzad, A; Barkhordari, S; Amadeh, H; & Doudabi Nezhad, A. (2019). The Double Dividend Hypothesis for Iran Economy: Modeling Carbon Taxes with a CGE Model. Journal of Energy Planning and Policy Research, 5(3), 7-31. (In Persian).
Ernst, A; Hinterlang, N; Mahle, A; & Stähler, N. (2022). Carbon pricing, border adjustment and climate clubs: An assessment with EMuSe. Deutsche Bundesbank Discussion Paper, No. 25/2022.
Garidzirai, R. (2020). Time series analysis of carbon dioxide emission, population, carbon tax and energy use in South Africa. International Journal of Energy Economics and Policy, 10(5), 353-360.
Guo, J. E; Zhang, Z; & Meng, L. (2012). China’s provincial CO2 emissions embodied in international and interprovincial trade. Energy Policy, 42, 486-497.
Haghshenas, M; Moayedfar, R; Sharifi, A; & Farahmand, S. (2022). Economic-environmental consequences of reforming fossil fuel subsidies using RICE model in the MENA region countries by 2100 horizon. Iranian Journal of Economic Studies, 10(2), 411-439.
Husaini, D. H; Puah, C. H; & Lean, H. H. (2019). Energy subsidy and oil price fluctuation, and price behavior in Malaysia: A time series analysis. Energy, 171, 1000-1008.
Institute for International Energy Studies. (2015). hydrocarbon balance sheet. (In Persian).
Statistical Center of Iran. (2006), Industry Survey. (In Persian).
Statistical Center of Iran. Input-output table, 2015. (In Persian).
Jabbari, A; Moradkhani, N; & Ghazal, F. (2017). Investigating of Applying the Green Taxes on the Carbon Dioxide Emitter Energy Carriers and Its Double Dividend in Iran's Economy. Journal of Economics and Modelling, 8(31), 125-147. (In Persian).
Jahangard, E; Banoe, A. A; Barkhordari, S; Amadeh, H; & doudabi nezhad, A. (2019). Comparison of Economic Effects of Carbon Taxes and Energy Taxes on Iran's Economy: A Computable General Equilibrium approach. Iranian Energy Economics, 8(30), 61-92. (In Persian).
Kay, D; & Jolley, G. J. (2023). Using input–output models to estimate sectoral effects of carbon tax policy: Applications of the NGFS scenarios. American Journal of Economics and Sociology, 82(3), 187-222.
Khodbakhshi, A; Roustaei, S. (2022). Modeling the effects of indirect taxes on the welfare of income deciles in Iran using computable general equilibrium (CGE). Economic modeling, 16(59), 33-50. (In Persian).
Lin, B; & Jia, Z. (2018). The energy, environmental and economic impacts of carbon tax rate and taxation industry: A CGE based study in China. Energy, 159, 558-568.
Liu, M; Chen, X; Zhang, M; Lv, X; Wang, H; Chen, Z; ... & Zhang, S. (2020). End-of-life passenger vehicles recycling decision system in China based on dynamic material flow analysis and life cycle assessment. Waste Management, 117, 81-92.
Ma, N; Yin, G; Li, H; Sun, W; Wang, Z; Liu, G; & Xie, D. (2022). The optimal industrial carbon tax for China under carbon intensity constraints: A dynamic input–output optimization model. Environmental Science and Pollution Research, 29(35), 53191-53211.
Islamic Parliament Research Center of the Islamic Republic of Iran. (2016). updated Input-output table. (In Persian).
Mardones, C; & Flores, B. (2017). Evaluation of a CO2 tax in Chile: Emissions reduction or design problems? Latin American Research Review, 52(3), 334-343.
Miller, R. E; & Blair, P. D. (1985). Input-output analysis: foundations and extensions. Englewood Cliffs, New Jersey.
Miller, R. E; & Blair, P. D. (2009). Input-output analysis: foundations and extensions. Cambridge university press.
Ministry of Energy, Energy Balance of the country. (2015). (In Persian).
Nakano, S; & Washizu, A. (2022). A study on energy tax reform for carbon pricing using an input-output table for the analysis of a next-generation energy system. Energies, 15(6), 2162.
O’Connor, R; & Henry, E. W. (1975). Input-output Analysis and Its Applications. Hafner.
Rocchi, P; Serrano, M; & Roca, J. (2014). The reform of the European energy tax directive: Exploring potential economic impacts in the EU27. Energy Policy, 75, 341-353.
Seyyed Nejad Fahim, S; eghdami, E. (2011). Green tax in the path of sustainable development. Economic journal, 11(3), 91-100. (In Persian).
Sheykhpour, M; Mirzaei, H. R; Nabieyan, S; & Zare Mehrjerdi, M. R. (2023). Investigating the effect of carbon tax on production and employment and comparing with fuel tax in the industry sector. Quarterly Journal of Quantitative Economics. (In Persian).
Sotoodenia Karani, S; Ahmadi Shadmehri, M. T; Razmi, S. M; & FahimiFard, S. M. (2020). Studying the effect of green tax on Iran’s energy consumption and social welfare using recursive dynamic computable general equilibrium (RDCGE) model. Economic Growth and Development Research, 10(40), 34-15. (In Persian).
Van Seventer, D. (2021). An economy-wide perspective on aspects of electricity supply in Myanmar. WIDER Working Paper, No. 2021/62.
Wang, Q; Hubacek, K; Feng, K; Wei, Y. M; & Liang, Q. M. (2016). Distributional effects of carbon taxation. Applied energy, 184, 1123-1131.
Wattanakuljarus, A. (2021). Diverse effects of fossil fuel subsidy reform on industrial competitiveness in Thailand. Eurasian Economic Review, 11(3), 489-517.
World Bank Group. (2016). The Cost of air Pollution: Strengthening the Economic Case for Action.
Xue, M. M; Liang, Q. M; & Wang, C. (2019). Price transmission mechanism and socio-economic effect of carbon pricing in Beijing: A two-region social accounting matrix analysis. Journal of cleaner production, 211, 134-145.
Zhang, Y; Shi, X; Qian, X; Chen, S; & Nie, R. (2021). Macroeconomic effect of energy transition to carbon neutrality: evidence from China's coal capacity cut policy. Energy Policy, 155, 112374.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار