شناسایی محیط درونی و بیرونی زنجیره های تولید و نسبت آنها با مسئله خام فروشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد، گروه توسعه و برنامه‌ریزی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.22051/ieda.2024.45945.1397

چکیده

هرچند مسئله خام فروشی به‌طور عامیانه توسط رسانه‌ها، پژوهشگران و حتی نهادهای پژوهشی و برنامه‌ریزی کشور مورد توجه قرار گرفته است، اغلب فاقد پایه‌های نظری، روش مشخص و کاربست عملی بوده است. این مسئله از سه منظر برجسته می‌گردد. نخست محیط درونی زنجیره‌های تولید از منظر ستانده و نهاده، دوم محیط بیرونی زنجیره‌های تولید برحسب DVA و VS و سوم رابطه بین آن دو با مسئله خام فروشی. از جنبه روش تحقیق، الگوی تعادل عمومی و جدول متقارن محصول در محصول به ابعاد ۱۳۰*۱۳۰ سال ۱۳۹۵ مبنای تحلیل قرار می‌گیرد. یافته‌های کلی مقاله نشان می‌دهد که 1) توجه صرف به محیط درونی زنجیره‌ها در کنار نادیده گرفتن محیط بیرونی زنجیره‌ها نمی‌تواند کارکرد فعالیت‌ها (محصولات) و نسبت آن‌ها با مسئله خام فروشی در ساختار اقتصاد ایران را آشکار نماید. 2) محیط درونی زنجیره‌های تولید محصولات معادن بسیار ضعیف، ولی محیط بیرونی آن در صدر محصولات قرار دارد. این در حالی است که محصولات خدمات به‌ویژه عمده‌فروشی و خرده‌فروشی نقش مسلط را در هر دو زنجیره دارند که وجوه دیگری از خام فروشی را نشان می‌دهد و مؤید نظریه‌های دولت رانتیر و بیماری هلندی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying the Environment of Internal and External Production Chains and their Relevance to the Issue of Raw Selling

نویسندگان [English]

  • Evlin Ghazarian 1
  • Aliasghar Banouei 2
  • Farshad Momeni 2
1 M.Sc. Student, Department of Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The issue of raw selling has been a concern for media, researchers, research institutions, and planners in Iran, lacking theoretical as well as empirical analysis. The main aim of this paper is to fill this gap from three angles: the environment of the internal production chain from input and output sides, external production chains in terms of DVA and VS, and their relevance to the issue of raw selling. For this purpose, we use the input-output model and symmetric product-by-product table for the year 1395. Our findings are threefold: first, concentrating only on the internal production chain and ignoring external production chains fails to reveal the relevance of raw selling; second, internal production chains of mining products are very weak, whereas corresponding external production chains are very strong; third, retail and wholesale service products, as well as transport services, appear to be dominant in both chains, suggesting not only the beginning of production chains in the Iranian economy but also confirming the theories of a rentier state and Dutch Disease

کلیدواژه‌ها [English]

  • Internal production chains
  • External production chains
  • General equilibrium model
  • Supply chains
  • Demand chains
  • Domestic value-added in gross exports
  • Vertical specialization

مراجع

منابع
بانوئی، علی اصغر و فهیمی، بهاره. (1400). به‌کارگیری متوسط فاصله انتشار در شناسایی زنجیره‌های تولید و نسبت آن با ارزش افزوده داخلی در صادرات ناخالص و تخصص‌گرایی عمودی؛ مطالعه موردی اقتصاد ایران. تحقیقات اقتصادی، 56(1)، 58-25.
بانوئی، علی اصغر؛ عرب مازار یزدی، علی؛ شرکت، افسانه؛ کیانی راد، آذین و صادقی، نگین. (۱۴۰۱). نارسایی‌های جداول داده-ستانده متعارف در ایران و راهکار برون‌رفت در سنجش صادرات و واردات ارزش افزوده. اقتصاد و تجارت نوین، 17(2)، 36-3.
جهانگرد، اسفندیار و آزادی خواه جهرمی، افروز. (1392). شناسایی زنجیره‌های تولیدی ایران با استفاده از شاخص میانگین طول انتشار (APL). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 13(51)، 111-81.
سازمان برنامه و بودجه کشور. (1399). حلقه‌های مفقوده در ساختار تولید کشور. مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، مجموعه گزارش شماره ۲۴۱.
سازمان برنامه و بودجه کشور. (۱۴۰۱). خلاصه مدیریتی: چارچوب اصلی نظام برنامه هفتم توسعه، دبیرخانه ستاد تدوین برنامه هفتم.
شاکری، عباس. (1395). مقدمه ای بر اقتصاد ایران. تهران؛ انتشارات رافع، چاپ اول.
قازاریان، اولین. (1401). شناسایی زنجیره‌های تولید از منظر ستانده و نهاده در اقتصاد ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
مشیری، سعید؛ مستعلی پارسا، مریم و داروگر، لیلا. (1397). بررسی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات بر زنجیره تولید کالاها و خدمات ایران با استفاده از جدول داده-ستانده. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 18(68)، 44-1.
مهدوی، حسین. (۱970) الگو ها و مسائل توسعه اقتصادی در کشور‌های رانتیه - مورد ایران. ترجمه حیدری رمی، حسین. (1400). انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
 
References
Antràs, P; Chor, D; Fally, T; & Hillberry, R. (2012). Measuring the upstreamness of production and trade flows. American Economic Review, 102(3), 412-416.
Arto, I; Dietzenbacher, E; & Rueda-Cantuche, J. M. (2019). Measuring Bilateral Trade in Terms of Value Added. European Commission Working Paper.
Baldwin, R. E. (2006). Globalisation: The Great Unbundlings. Economic Council of Finland.
Banouei, A. A; & Fahimi, B. (2021). Application of Average Propagation Length in Identifying Production Chains and its Relation to Value-added in Gross Exports and Vertical Specialization: Case Study of Iran. Journal of Economic Research, 56(1), 25-58. (In Persian).
Banouei, A. A; Arabmazar Yazdi, A; Sherkat, A; Kiani Rad, A; & Sadeghi, N. (2022). Fallacies of conventional import type input-output table in Iran and way out in measuring value-added in exports and imports. new economy and trad, 17(2), 3-36. (In Persian).
Borin, A; & Mancini, M. (2023). Measuring what matters in value-added trade. Economic Systems Research, 35(4), 586-613.
Bosma, N. S; Romero Luna, I; & Dietzenbacher, E. (2005). Using average propagation lengths to identify production chains in the Andalusian economy. Estudios de Economía Aplicada, 23(2), 405-422.
Dietzenbacher, E; & Romero, I. (2007). Production chains in an interregional framework: Identification by means of average propagation lengths. International Regional Science Review, 30(4), 362-383.
Fang, D; Duan, C; & Chen, B. (2020). Average propagation length analysis for carbon emissions in China. Applied Energy, 275, 115386.
Feas, E. (2023). Decomposition of value added in gross exports: a critical review. Applied Economic Analysis, 31(93), 182-198.
Feenstra, R.C. & Taylor, A.M. (2017). International Trade. Worth Publisher, New York, Fourth Edition.
Ghazarian. E. (2022) Identifying Production Chains From Output and Input Sides in Iranian Economy. M.A. Thesis, Economics College of Allameh Tabatabaei University. (In Persian).
Grossman, G. M; & Rossi-Hansberg, E. (2008). Trading tasks: A simple theory of offshoring. American Economic Review, 98(5), 1978-1997.
Hummels, D; Ishii, J; & Yi, K. M. (2001). The nature and growth of vertical specialization in world trade. Journal of international Economics, 54(1), 75-96.
Jahangard, E; & Azadikhah Jahromi, A. (2013). Using Average Propagation Lengths (APL) Index to Identify Production Chains in Iran. Economics Research, 13(51), 81-111. (In Persian).
Johnson, R. C. (2014). Five facts about value-added exports and implications for macroeconomics and trade research. Journal of economic perspectives, 28(2), 119-142.
Los, B. (2017). Input–output analysis of international trade. In Handbook of input–output analysis (pp. 277-328). Edward Elgar Publishing.
Los, B; Timmer, M. P. (2020). Measuring bilaterial exports of value-added: a unified framework. In Ahmad, N; Moulton, B; Richardson , J.D. & Van de Ven, P. (Eds.), Challenges of Globalization in the Measurment of National Accounts, NBER, University of Chicago press.
Los, B; Timmer, M. P; & De Vries, G. J. (2016). Tracing value-added and double counting in gross exports: Comment. American Economic Review, 106(7), 1958-1966.
Mahdavy, H. (1970). The Patterns and Problems of Economic Development in a Rentier Stare: The Case of Iran. In M. A. Cook (Ed.), Studies in Economic History of the Middle East. London: Oxford University Press. (Translated by Haidari-Rami, Institute for Trade Studies and Research) (In Persian).
Miller, R. E; & Temurshoev, U. (2017). Output upstreamness and input downstreamness of industries/countries in world production. International Regional Science Review, 40(5), 443-475.
Miller, R.E; & Blair, P.D. (2022) Input- Output Analysis: Foundations and Extensions. Cambridge university press. Third Edition.
Miroudot, S; & Ye, M. (2021). Decomposing value added in gross exports. Economic Systems Research, 33(1), 67-87.
Miroudot, S; & Ye, M. (2022). Decomposing value added in gross exports from a country and bilateral perspective. Economics Letters, 212, 110272.
Mohajeri, P; & Banouei, A. A. (2021). Estimating Domestic Value-Added in Gross Exports and Its Relation to Vertical Specialization: The Case of Iran. Iranian Journal of Economic Studies, 10(1), 7-29.
Moshiri, S; Parsa, M; & Darougar, L. (2018). Effects of Information Technology on Production Chain in Iran: An Input-Output Approach. Economics Research, 18(68), 1-44. (In Persian).
National Economic Council. (2006). Import & Export Content of US Economy. National Bureau of Economic Council.
OECD. (2021). Guide to OECD TiVA Indicators, 2021 edition. OECD Science, Technology and Industry Working Papers, No. 2022/02, OECD Publishing, Paris.
Oosterhaven, J; & Bouwmeester, M. C. (2013). The average propagation length: conflicting macro, intra-industry, and interindustry conclusions. International Regional Science Review, 36(4), 481-491.
Patunru, A. A; & Athukorala, P. C. (2023). Measuring trade in value added: how valid is the proportionality assumption?. Economic Systems Research, 35(2), 292-300.
Plan and Budget Organization. (2020). Lost Circle in Production Chain of Country Development Research Center, Report No. 341. (In Persian).
Plan and Budget Organization. (2022). Review Management of the Main Framework of the Seventh Development Plan. Bureau of Compilation of the Seventh Plan. (In Persian).
Shakeri, A. (2016). Introduction to Iranian Economy. Rafe Publishing, First Edition. (In Persian).
Temurshoev, U; & Oosterhaven, J. (2014). Analytical and empirical comparison of policy-relevant key sector measures. Spatial Economic Analysis, 9(3), 284-308.
United Nations. (2018). Handbook on Supply, Use and Input-Output Tables with Extensions and Applcations, Studies in Methods, Handbook of National Accounting, Department of Economic and Social Affairs, Series F, 74, Rev.1.
United Nations. (2018). Supply and Use Tables: Complication and Extensions, New York.
World Bank. (2020). World Development Report 2020 : Trading for Development in the Age of Global Value Chains. Washington, D.C; World Bank Group.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار