بررسی جایگاه اقتصادی ایران در منطقه‌ آسیای جنوب غربی و تغییرات آن

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری

2 کارشناس ارشد اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در این پژوهش، به بررسی وضعیت ایران در قالب 21 شاخص اقتصادی در دوره 1995 تا2007 که آخرین اطلاعات موجود محسوب می‏شود، می‌پردازیم. بدین‌منظور، رتبه ایران را
با توجه به شاخص‏های مورد مطالعه درمنطقه جنوب غرب آسیا تعیین می‏کنیم. افزون ‏بر این،با استفاده از روش تاکسونومی عددی، رتبه کلی کشور در منطقه مورد مطالعه را تعیین و
روند آن را مورد بررسی قرار می‏دهیم. منابع آماری پژوهش از منابع بین‏المللی مانندبانک جهانی تأمین می‏شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در مجموع، ایران به ‌لحاظ تولید ناخالص داخلی، تشکیل سرمایه و نسبت تشکیل سرمایه و پس‏انداز به تولید ناخالصداخلی و خالص تجارت خارجی در موقعیت بالایی قرار دارد؛ اما به ‌لحاظ رشد این شاخص‏ها و بهره‏وری نیروی انسانی و انرژی در موقعیت متوسط و به ‌لحاظ تورم، توزیع درآمد و نرخ بیکاری در وضعیت پایینی قرار گرفته که موجب پایین‌بودن رتبه آن و تنزل موقعیت کشور در دوره مورد مطالعه در این منطقه شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Condition of Iran in the Southwest Asia Region and its Changes

نویسندگان [English]

  • Noureddin Sharify 1
  • Reza Mohammadian 2
1 Associate Professor, Mazandaran University, Faculty of Economics and Administration
2 Master of Science (Economics) from Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

This paper studies the condition of Iran in view of 21 economic indices during the years 1995 to 2007. Position of the ountry in the Southwest Asia region is specified with respect to the economic indices. In addition, using the Numerical Taxonomy Method, a general position is specified for the country in each year. Different trends of this general grade are investigated as well. The data of the research is prepared from the World Bank site. The results of the research indicates, the country has a high position in view of gross domestic product, gross capital formation, proportion of gross capital and
gross saving formation in comparison with gross domestic products and net foreign trade balance. Yet, it has an average condition in view of these indices’ growth; human force and energy productivities. Finally, it occupies a rather low position in view of inflation, income distribution and unemployment rate that lead it to a yet lower position along with a decrease in its general grade in the region during the period.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Southwest Asia
  • Economic Indicators
  • Numerical Taxonomy
  • Country Ranking
-        امیدبخش، اسفندیار. (1386). اقتصاد جهانی در سال 2030. مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام. قابل دسترسی در:
-        باستانی، سوسن. (1383). توسعه، برابری و جنسیت: جایگاه ایران در بین کشورهای جهان. مطالعات زنان، دوره دوم، شماره 4، صص 179-188.
-        بخشی، محمدرضا؛ صمدی، محسن و برادران نصیری، مهران. (1387). ترازیابی جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای جنوب غربی بر اساس شاخص‏های تبیین‏گر آسیب‏پذیری و امنیت غذایی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 63، صص 21-50.
-        پازوکی، مهدی. (1387). مقایسه شاخص‌های کلان ایران و خاورمیانه. مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد. قابل دسترسی در: 
http://ires.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=45&Itemid=52
-        جعفری صمیمی، احمد. (1375). روند شاخص‏های عمده اقتصادکلان در کشورهای مختلف جهان: یک روش جدید برای درجه‏بندی کشورها. فصلنامه پژوهش‏های اقتصادی، شماره 2، صص 24-40.
-        جنوبی، پیمان. (شهریور1387) عملکرد اقتصاد کلان ایران از دیدگاه شاخص‏ها طی سال‏های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۸؛آفتاب، قابل دسترس در:
-        چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی. (بی تا). قابل دسترس در:
http://mefa.ir/lawattach-2-fa.html
-        حسینی، سید‏ صفدر؛ کاوسی‏ کلاشمی، محمد و دریجانی، علی. (1387). بررسی مزیت نسبی و اولویت‏بندی بازارهای هدف صادرات خاویار ایران. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دوره 15، شماره 3، صص 1-8.
-        راستی، محمد. (1388). بررسی وضعیت تطبیقی ابعاد مختلف توسعه (اقتصادی، تجاری، مالی و انسانی) در کشورهای عضو اوپک. بررسی‏های بازرگانی، شماره 39، صص 65-77.
-        طباطبایی ‏یزدی، رویا. (1386). چشم‌انداز اقتصاد ایران و چند کشور منطقه از منظر سازمان‌های بین‌المللی. معاونت پژوهش‌های اقتصادی، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-        طباطبایی ‏یزدی، رویا؛ محمودی، بهزاد و زند، فرزاد. (1387). شاخص ترکیبی رتبه اقتصادی کشورهای مهم منطقه آسیای جنوب غربی و دورنمای آن. گروه پژوهشی اقتصاد، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-        طباطبایی ‏یزدی، رویا و ابوطالبی، زینب. (1386). وضعیت اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با کلیة کشورهای منطق هآسیای جنوب غربی. گروه پژوهشی اقتصاد، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-        طباطبایی ‏یزدی، رویا و حیدرپور، افشین. (1389). سند چشم‏انداز و عملکرد برنامه چهارم توسعه در حوزه اقتصاد. همایش ملی بررسی برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران. چکیده مقالات، ص 34.
-        طباطبایی ‏یزدی، رویا و مافی، فرزانه. (1386). وضعیت اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با برخی ازکشورهای منطقه آسیای جنوب غربی طی دهۀ گذشته. گروه پژوهشی اقتصاد، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-        کلانتری، خلیل. (1380). برنامه‏ریزی و توسعه منطقه‏ای (تئوری‏ها و تکنیک‏ها). تهران: انتشارات خوشبین.
-        کلانترکاشی، ندا. (1388). ارزیابیم قایسه‏ای شاخص‏های تولید و درآمد ملی ایران و کشورهای منطقه. دفترآمارواطلاعات، وزارت بازرگانی.
-        مسجدی، فرخ. (1381). سنجش توسعه یافتگی کشورها. پژوهش‏های اقتصادی ایران، دوره 3، شماره 10، صص67 -103.
-        ولی‏بیگی، حسن و پناهی، فاطمه. (1389). جایگاه ایران در اقتصاد جهانی در مقایسه با کشورهای منتخب (از منظر شاخص‏های توسعه انسانی، آزادی اقتصادی و فضای کسب و کار). بررسی‏های بازرگانی، شماره 43، صص 27-42.
-        Dincer, S.E. (2011). Multi-Criteria Analysis of Economic Activity for European Union Member States and Candidate Countries: TOPSIS and WSA Applications. European Journal of Social Sciences,Vol. 21, No.4, pp. 563- 572.
-        Movahedi, M. Haghdoost, A.A. Pournik, O. Hajarizadeh, B. & Fallah, M.S. (2008).Temporal Variations of Health Indicators in Iran Comparing with other Eastern Mediterranean Region Countries in the Last Two Decades. Journal of Public Health, Vol. 30, No.4, pp. 499-504.
-        The Statistical Economic and Social Research and Training Center for Islamic Countries (SESRIC). Available from: http://sesric.org/index.php
-       World Bank.World Development Indicators, Available from: http://data.worldbank.org