اثر شدت مصرف انرژی بر انتشار دی‌اکسیدکربن در استان‌های ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

یکی از مهم­ترین مسائل مربوط به محیط­زیست، افزایش مصرف انرژی در فعالیت­های اقتصادی است. انرژی جزو مهم­ترین عوامل توسعه اقتصادی به حساب می­آید، اما رسیدن به توسعه پایدار، بدون در نظر داشتن مسائل زیست­محیطی امکان پذیر نیست. انرژی از یک سو، نهاده تولید محسوب می­شود که استفاده از آن برای رشد اقتصادی ضروری است و از سوی دیگر، مصرف انرژی، موجب انتشار گازهای گلخانه­ای مانند دی­اکسیدکربن و عدم دستیابی به توسعه پایدار می­گردد. بر این اساس هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم (سرریز) شدت مصرف انرژی بر انتشار دی­اکسیدکربن در استان­های ایران طی سال­های 96-1387 (آخرین اطلاعات موجود ترازنامه هیدروکربوری استانی) با استفاده از الگوی اقتصادسنجی فضایی می­باشد. پیش از تخمین مدل، ابتدا آزمون ریشه واحد لوین، لین، چو (LLC) جهت بررسی پایایی متغیرها، برآورد شده، و در ادامه، از آزمون هاسمن و آزمون­های تشخیص والد و والد چندگانه برای انتخاب مدل مناسب استفاده به­عمل آمده، و نتایج حاصل از تخمین مدل، نشان داده است که شدت انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت، اثر مثبت و مستقیم معناداری بر انتشار دی­اکسیدکربن مناطق داشته­اند. همچنین شدت انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه و تغییر ساختار استان­ها، دارای اثرات غیرمستقیم (سرریزی) منفی بر انتشار دی­اکسیدکربن استان­ها می­باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Energy Intensity on Carbon Dioxide Emissions in Iranian Provinces: A Spatial Econometric Approach

نویسندگان [English]

  • Sorayaa Khodadadi 1
  • Mosayeb Pahlavani 2
  • Ramezan Hosseinzadeh 3
1 M.Sc. Student, Department of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

One of the most important issues related to the environment is the increase in energy consumption in economic activities. On the one hand, energy is a major production input that is necessary for production and economic growth. On the other hand, energy consumption causes the emission of greenhouse gases and also air pollutants such as carbon dioxide. Accordingly, the purpose of this study is to investigate the direct and indirect effects (spillovers) of energy consumption intensity on carbon dioxide emissions in the provinces of Iran during 2008-2017 using the model of spatial econometrics. Before estimating the model, at first the Levin, Lin, Chou (LLC) unit root test was estimated to evaluate the stationarity of the variables, then after performing the Hausman test and multiple Wald and Wald diagnostic tests used to selection of best model. The results of model have shown that energy intensity, per capita GDP and population of regions have had a significant positive and direct effect on carbon dioxide emissions in the regions. Also, energy intensity, per capita GDP and change in the structure of the provinces have had indirect effects on the production of the provinces

کلیدواژه‌ها [English]

  • Carbon Dioxide Emissions
  • Energy Consumption
  • Spatial Econometrics
  • Sustainable Development

مراجع

  •  

    • اسعدی، فریدون. (1386). اهمیت و ضرورت­های بهینه سازی و کاهش شدت مصرف انرژی. مجلس و راهبرد، 13(54): 278-252.
    • برقی اسکویی، محمد مهدی؛ فلاحی، فیروز و ژنده خطیبی، صونا. (1391). تأثیر تولیدات کارخانه­ای و سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر انتشار گاز Co2 در کشورهای عضو گروه D8. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 4(20): 109-
    • پورعبادالهان­کویچ، محسن؛ برقی اسکویی، محمد مهدی؛ صادقی، سید کمال و قاسمی، ایرج. (1393). تجزیه عوامل مؤثر بر تغییرات انتشار آلودگی دی­اکسیدکربن در زیر بخش­های صنعتی ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 3(9): 131-115.
    • چزانی شراهی، اسد. (1394). عوامل مؤثر بر شدت مصرف انرژی در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
    • خلیلی عراقی، منصور؛ شرزه­ای، غلامعلی و برخورداری، سجاد. (1391). تحلیل تجزیه دی­اکسیدکربن ناشی از مصرف انرژی در ایران. محیط شناسی، 38(61): 104-93.
    • دامن کشیده، مرجان؛ عباسی، احمد؛ عربی، حسین و احمدی، حسن. (1392). بررسی رابطه مصرف انرژی و رشد اقتصادی؛ مطالعه موردی: کشورهای منتخب سند چشم­انداز بیست ساله ایران. فصلنامه سیاستهای راهبردی وکلان، 1(2): 46-37.
    • رفیعی، حامد؛ غزنوی، شیوا و صالح، ایرج. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر انتشار دی­اکسیدکربن در ایران؛ باتأکید بر آثار بیانیه 21 ریو. پژوهش­های محیط­زیست، 8: 164-153.
    • شریفی، نورالدین و حسین زاده، رمضان. ( 1395). اثر صادرات بین منطقه‌ای بر رشد تولید مناطق: مطالعه موردی استان گلستان و سایر مناطق با استفاده از تحلیل داده- ستانده دومنطقه‌ای. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 24: 123-146.
    • علیشیری، هدیه؛ محمدخانی، شهرزاد و محمدباقری، اعظم. (1396). عوامل مؤثر بر انتشار دی­اکسیدکربن در کشور (با رویکرد تحلیل و تجزیه لاسپیرز اصلاح شده). علوم و تکنولوژی محیط­زیست، 19(2): 62-51.
    • فطرس، محمد حسن؛ غفاری، هادی و شهبازی، آزاده. (1389). مطالعه رابطه آلودگی هوا و رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 1(1): 77-59.
    • فلاحتی، فیروز و حکمتی فرید، صمد. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر میزان انتشار گاز کربن­دی­اکسید در استان­های کشور (رهیافت داده­های تابلویی). فصلنامه اقتصاد محیط­زیست و انرژی، 2(6): 150-129.
    • قزوینیان، محمد حسن؛ هژبر کیانی، کامبیز؛ دهقانی، علی؛ زندی، فاطمه و سعیدی، خلیل. (1397). مقایسه تطبیقی اثر شوک­های مصرف نفت خام بر انتشار د­ی­اکسیدکربن و رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب منا. فصلنامه اقتصاد کاربردی، 8(25): 15-1.
    • کهنسال، محمدرضا و بهرامی نسب، مهسا. (1398). ارزیابی رابطه مصرف انرژی و آلودگی با رشد اقتصادی در راستای سیاست‌های کلی محیط زیست. سیاست‌های راهبردی و کلان، (28)7: 20-1.
    • محمدباقری، اعظم. (1389). بررسی روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و انتشار دی اکسیدکربن در ایران. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 7(27): 129-101.
    • ناهیدی امیرخیز، محمدرضا؛ رحیم زاده، فرزاد و شکوهی فرد، سیامک. (1399). بررسی رابطه‌ رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه­ای (مطالعه موردی: کشورهای منتخب سازمان همکاری اسلامی). فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، (3)22: 26-13.
    • نجفی علمدارلو، حامد؛ مرتضوی، سید ابوالقاسم و شمشادی یزدی، کتایون. (1392). کاربرد اقتصاد سنجی فضایی در بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای عضو اکو: رهیافت داده­های تابلویی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 13(3): 62-49.
    • Alishiri, H., Mohamadkhanli, S., & Mohammadbagheri, A. (2017). Study of factors affecting Carbon dioxide emission in the country (With refined Laspeyres decomposition analytic method). Journal of Environmental Science and Technology, 19(2), 51-62. (In Persian).
    • Al-Mulali, U., Sab, C. N. B. C., & Fereidouni, H. G. (2012). Exploring the bi-directional long run relationship between urbanization, energy consumption, and carbon dioxide emission. Energy, 46(1), 156-167.
    • Ang, B. W., Mu, A. R., & Zhou, P. (2010). Accounting frameworks for tracking energy efficiency trends. Energy Economics, 32(5), 1209-1219.
    • Anselin, L. (1988). Spatial econometrics: methods and models(Vol. 4). Springer Science & Business Media.
    • Asaadi, F. (2008). The importance and necessity of optimizing and reducing the intensity of energy consumption. Majlis and Rahbord, 13(54), 252-278 (In Persian).
    • Barghi Oskoee, M., Fallahi, F., & Zhendeh Khatibi, S. (2012). The effect of manufacturing products and foreign direct investment on CO2 emission in D8 countries. Economical Modeling, 4(20), 93-109 (In Persian).
    • Berglund, C., & Soderholm, P. (2006). Modeling technical change in energy system analysis: analyzing the introduction of learning-by-doing in bottom-up energy models. Energy Policy, 34(12), 1344-1356.
    • Chezani Sharahi, A. (2015). Factors affecting the intensity of energy consumption in Iran. Master Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch (In Persian).
    • Cortuk, O., & Singh, N. (2011). Structural change and growth in India. Economics Letters, 110(3), 178-181.
    • Damankeshideh, M., Abbasi, A., Arabi, H., & Ahmadi, H. (2013). Evaluation of the relationship between energy consumption and economic growth (Case study for Iran twenty-year outlook selected countries). Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 1(2), 55-69 (In Persian).
    • Deluna Jr, R. (2008). Anthropogenic carbon dioxide emission in Asia: effect of population, affluence and energy efficiency. MPRA paper, No. 36603.
    • Elhorst, J. P. (2014). Spatial panel data models. In Spatial econometrics(pp. 37-93). Springer, Berlin, Heidelberg.
    • Falahi, F., & Hekmati Farid, S. (2013). Determinants of CO2 emissions in the Iranian Provinces (panel data approach). Iranian Energy Economics, 2(6), 129-150. (In Persian).
    • Fotros, M., Ghafari, H., & Shahbazi, A. (2011). Relationships between Co2 emissions and economic growth: the case of OPEC. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 1(1), 77-59. (In Persian)
    • Ghazvinian, M. M., Kiani, K., Dehghani, A., Zandi, F., & Saeidi, K. (2018). Comparative comparison of the effects of shocks on oil consumption on CO2 emissions and economic growth in Iran and selected countries of MENA. Applied Economics, 8(25), 1-15 (In Persian).
    • Hatzigeorgiou, E., Polatidis, H., & Haralambopoulos, D. (2008). CO2 emission in Greece for 1990-2002: A decomposition analysis and comparison of results using the arithmetic mean Divisia index and logarithmic mean Divisia index techniques. Energy 33, 492-499.
    • Jeong, K., & Kim, S. (2013). LMDI decomposition analysis of greenhouse gas emissions in the Korean manufacturing sector. Energy Policy, 62, 1245-53.‏
    • Khalili Araghi, A., Sharzei, G., & Barkhordari, S. (2012). A decomposition analysis of CO2 emissions related energy consumption in Iran. Journal of Environmental Studies, 38(1), 93-104 (In Persian).
    • Kohansal, M., & Bahraminasab, M. (2020). Evaluating the relationship between energy consumption and pollution with economic growth in line with overall environmental policies. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 7(28) (In Persian).
    • LeSage, J. P. (1999). The Theory and Practice of Spatial Econometrics. University of Toledo. Toledo, Ohio, 11.
    • Lin, B., & Zhang, Z. (2016). Carbon emissions in China׳ s cement industry: A sector and policy analysis. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 58, 1387-94.
    • Mohammad Baqeri, A. (2011). Investigating short-term and long-term relationships between GDP, energy consumption and carbon dioxide emissions in Iran. Journal of Energy Economics Studies, 27, 101-129 (In Persian).
    • Nahidi Amirkhiz, M., Rahimzadeh, F., & Shokouhifard, S. (2020). Study of the relation among economic growth, energy using and greenhouse gas emissions (Case study: Selected countries of the OIC). Journal of Environmental Science and Technology, 22(3), 13-26 (In Persian).
    • Najafi Alamdarloo, H., Mortazavi, S. A., & Shemshadi yazdi K. (2013). Application of spatial econometrics in agricultural exports in ECO members: Panel data approach. QJER, 13(3), 49-62 (In Persian).
    • Olivier, J. G. J., Janssens-Maenhout, G., Muntean, M., & Peters, J. A. H. W. (2016). Trends in global CO2 468 emissions; 2016 Report. The Hague: PBL Netherlands Environmental Assessment Agency.
    • Paul, S., & Bhattacharya, R. N. (2004). CO2 emission from energy use in India: A decomposition analysis. Energy Policy, 32(5), 585-593.‏
    • Poorebadolahan Kovich, M., Bargi Oskoee, M., Sadeghi, S., & Ghasemy, I. (2014). Decomposing the influencing factors of CO2 emissions of Iranian manufacturing industries. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 3(9), 115-131 (In Persian).
    • Popp, D., & Newell, R. G. (2009). Energy, the environment, and technological change. Handbook of the Economics of Innovation, 2, 873-937.
    • Rafiee, H., Ghaznavi, S., & Saleh, I. (2017). Study on factors affecting Carbon Dioxide emissions in Iran; with emphasis on the effects of 21th. Rio statement. Environmental Researches, 8(15), 153-164 (In Persian).
    • Rauf, A., Zhang, J., Li, J., & Amin, W. (2018). Structural changes, energy consumption and carbon emissions in China: empirical evidence from ARDL bound testing model. Structural Change and Economic Dynamics, 47, 194-206.
    • Ricci, F. (2007). Channels of transmission of environmental policy to economic growth: A survey of the theory. Ecological Economics, 60(4), 688-699.
    • Sharifi, N., & Hosseinzadeh, R. (2016). The effect of exports between regions on the growth of regional production: A Case Study of Golestan Province and other regions using two-region data-output analysis. Journal of Economic Modeling Research, 24(2), 123-146. (In Persian).
    • Shim, J. H. (2006). The Reform of Energy Subsidies for the Enhancement of Marine Sustainability: Case Study of South Korea. University of Delaware.
    • Wang, S., Li, C., & Zhou, H. (2019). Impact of China's economic growth and energy consumption structure on atmospheric pollutants: Based on a panel threshold model. Journal of Cleaner Production, 236, 117-694.
    • Wasti, S. K. A., & Zaidi, S. W. (2020). An empirical investigation between CO2 emission, energy consumption, trade liberalization and economic growth: A case of Kuwait. Journal of Building Engineering, 28, 101104.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار