بررسی و تحلیل برنامه های توسعه در ایران ( مطالعه موردی: برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص شناسایی بخش های پیشرو اقتصادی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پسا دکتری گروه علوم اقتصادی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا.تهران. ایران

چکیده

 
نسخه دوم برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت در بهار 1396 تدوین، و در آن، 12 بخش پیشرو معرفی شده است. در این مقاله، با استفاده از جدول داده - ستانده سال 1395، که جدیدترین ساختار اقتصاد ایران را نشان می­دهد، به شناسایی بخش­های پیشرو در اقتصاد ایران (با تأکید بر زیربخش­های صنعت) شناسایی می­شود و از این طریق، برنامه راهبردی مورد بررسی قرار می­گیرد. با توجه به نتایج پژوهش، لازم است بخش­های پیشرو تعیین شده در برنامه راهبردی، بنا به دلایل زیر مورد بازبینی قرار گیرند: الف) برخی از بخش­های معرفی شده در برنامه راهبردی نظیر نساجی و پوشاک و صنایع لاستیک و پلاستیک در اقتصاد ایران پیشرو نیستند؛ ب) برخلاف متن برنامه راهبردی، صنایع با فناوری بالا، سهمی در بخش­های پیشرو اقتصاد ایران ندارند؛ درحالی­که صنایع با فناوری متوسط، پیشرو شناخته شده اند؛ ج) شناسایی بخش­های پیشرو بدون توجه همزمان به سه عامل اندازه تقاضای نهایی، ارزش افزوده و پیوندهای بین بخشی صورت گرفته است؛ د) رسیدن به رشد اقتصادی در بخش صنعت با سرمایه­گذاری در صنایع سنگین محقق می­شود و نمی­توان به دلیل کمبود سرمایه، بر صنایع کوچک و متوسط تمرکز نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Development Plan in Iran (Case Study: Strategic Plan of the Ministry of Industry, Mines and Trade)

نویسنده [English]

  • Farhad Tarahomi
Postdoc, Department of Economic, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

 The second version of the strategic plan of the Ministry of Industry, Mines and Trade was compiled in the spring of 2017, and it introduced 12 leading sections. In this article, using the input-output table of 2016, which shows the latest structure of Iran's economy, the leading sectors in the Iranian economy (with emphasis on industry subsectors) are identified and from this through, the strategic plan is examined. According to the research results, it is necessary to review the leading sections in the strategic plan,for the following reasons: a) Some of the sections introduced in the strategic plan, such as textiles and clothing and rubber and plastic industries in the economy Iran is not a leader; B) Contrary to the text of the strategic plan, high-tech industries do not have a share in the leading sectors of the Iranian economy; While mid-tech industries are recognized as leaders; C) The leading sectors have been identified without simultaneously considering the three factors of final demand size, value added and cross-sectoral links; D) Achieving economic growth in the industrial sector is achieved by investing in heavy industries and cannot focus on small and medium industries due to lack of capital. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Plan of the Ministry of Industry
  • Mines and Trade
  • Leading Sectors
  • Input-Output Table
  • Hypothetical Extraction Method
  •  

    • اسفندیاری، علی اصغر. (1377). تشخیص صنایع کلیدی برمبنای شاخص پیوندهای فراز و نشیب در اقتصاد ایران با استفاده از جدول داده - ستانده سال 1365. مجله برنامه و بودجه، 25 و 26: 40-3.
    • اسفندیاری، علی اصغر. (1381). تشخیص صنایع کلیدی از دیدگاه اشتغال با استفاده از جدول داده­ها – ستانده­ها. مجله برنامه و بودجه، 75: 115-63.
    • بانک مرکزی. (1397). بانک اطلاعات سری­های زمانی اقتصادی و جدول داده- ستانده سال 1395 ایران، https://www.cbi.ir
    • بانویی، علی اصغر؛ بزازان، فاطمه؛ میرزایی، حجت­الله و کرمی، مهدی. (1390). سنجش اهمیت بخش­های اقتصاد منطقه­ای بر مبنای پیوندهای فضایی، مطالعه موردی: استان گلستان. پژوهشنامه علوم اقتصادی، 11: 60-36.
    • بانویی، علی اصغر؛ جلودار ممقانی، محمد و محققی، مجتبی. (1386). شناسایی بخش­های کلیدی بر مبنای رویکردهای سنتی و نوین طرف­های تقاضا و عرضه اقتصاد. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 1: 26-2.
    • برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت. (1395). وزارت صنعت، معدن و تجارت، ویرایش دوم. http://www.mimt.gov.ir
    • ترحمی، فرهاد و علی اصغر اسفندیاری. (1389). رتبه­بندی پتانسیل­های تولیدی و اشتغال­زایی بخش­های اقتصاد ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 38: 286-267.
    • شریفی، نورالدین؛ پهلوانی، مرتضی؛ اسفندیاری کلوکن، مجتبی؛ دهقان شورکند، حسین؛ علی اصغرپور موزیرجی، حسین و سعادتی میل آغاردان، فرشید. (1391). رتبه­بندی میزان اشتغال و ارزش افزوده حاصل از فعالیت بخش­های تولیدی و بررسی علل آنها (با استفاده از تحلیل داده - ستانده). مجله سیاستگذاری اقتصادی، 8: 149-114.
    • صادقی، نرگس و موسوی نیک، سید هادی. (1395). بررسی تطبیقی روش­های سنتی، بردار ویژه و حذف فرضی در سنجش بخش­های کلیدی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 69: 208-173.
    • کشاورزحداد، غلامرضا. (1383). ارزیابی پتانسیل­های اشتغال­زایی بخش­های مختلف اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 18: 65-39.

     

     

     

    • Banouei, A. A, Bazzazan, F., Mirzaei, H., & Karami, M. (2011). Assessing the importance of regional economic sectors based on spatial linkages, Case study: Golestan province. Journal of Economic Sciences, 11, 36-65 (In Persian).
    • Banouei, A. A, Golodar Mamqani, M., & Mohagheghi, M. (2007). Identify key sectors based on traditional and modern approaches to supply and demand side in the economy. Journal of Economic Research, 1, 2-26 (In Persian).
    • Central Bank of Iran. (2018). Database of economic time series & input-output table of 2016 of IRAN, https://www.cbi.ir (In Persian).
    • Esfandiari, A. A. (1998). Identification of key industries based on backward and forward linkages in the Iranian economy using the input-output table of 1986. Journal of Planning and Budget, 25 & 26, 3-40 (In Persian).
    • Esfandiari, A. A. (2002). Identify key industries from an employment perspective using the input-Output table. Journal of Planning and Budget, 75, 63-115 (In Persian).
    • Haq, M., Perveen, K., & Amin, B. (2017). Trade liberalization, manufacturing value addition, and economic growth: Empirical evidence in case of Pakistan. Forman Journal of Economic Studies13(8), 83-103.
    • Keshavarz Haddad, G. (2004). Assessing the employment potentials of different sectors of the Iranian economy. Iranian Journal of Economic Research, 18, 39-65 (In Persian).
    • Olamade, O., & Oni, O. (2016). Manufacturing and economic growth in Africa: A panel test of Kaldor’s first growth law. Journal of Economics and Sustainable Development7(22), 126-140.
    • Oyewale, F., & Musiliu, B. (2015). Empricial assessment of economic growth on poverty reduction in Nigeria. American Journal of Economics, 5(6), 565-573.
    • Rosenberg, N. (2005). Exploring the Black Box: Technology, Economics and History. Cambridge: Cambridge University Press.
    • Sadeghi, N., & Mousavi Nik, S. H. (2016). Comparative study of traditional methods, special vector and hypothetical extraction method in measuring key sectors. Iranian Journal of Economic Research, 69, 173-208 (In Persian).
    • Sharifi, N., Pahlavani, M., Esfandiari Kloken, M., Dehghan Shurkand, H., Ali Asgharpour Mozirji, H. & Saadati Mil Aghardan, F. (2012). Ranking the amount of employment and value added resulting from the activities of the manufacturing sectors and examining their causes (using input-output analysis). Journal of Economic Policy, 8, 114-149 (In Persian).
    • Strategic plan of the Ministry of Industry, Mines and Trade. (2016). Ministry of Industry, Mines and Trade, Second Edition. http://www.mimt.gov.ir (In Persian).
    • Su, D., & Yao, Y. (2016). Manufacturing as the key engine of economic growth for middle-income economies. Journal of the Asia Pacific Economy22(1), 47-70.
    • Tarahami, F., & Esfandiari. A. A. (2010). Ranking of production potentials and job creation of Iran's economic sectors. Journal of Economics, 38, 286-267 (In Persian).
    • worldbank.org