ارزیابی عملکرد اقتصاد منطقه‌ای در ایران

نویسندگان

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

  بهبود عملکرد اقتصادی یکی از اهداف تمام نظام‌های اقتصادی است. بدون شک هدف از رشد و توسعه اقتصادی در جامعه بشری افزایش رفاه مردم است و بدون افزایش کارایی و بهره­وری، هیچ اقتصادی نمی‌تواند انتظار اعتلای سطح زندگی مردم خود را داشته باشد. هدف از این پژوهش، شناخت عوامل مؤثر بر عملکرد اقتصادی مناطق و ارائه تصویری از ابعاد عملکرد اقتصادی استان‌های کشور با توجه به منابع در اختیار آنهاست. در واقع، پرسش اصلی این است که آیا استان‌های کشور بر حسب امکانات خود کارا عملکرده‌اند و از این رو چگونه می‌توان کارایی عملکرد اقتصاد منطقه‌ای را حداکثر کرد؟ بدین منظور از روش تحلیل تابع مرزی تصادفی ( SFA ) در دوره ١٣٨١-١٣٨ ۵ برای محاسبه کارایی فنی و از ضریب همبستگی پیرسون برای شناسایی عوامل مؤثر بر کارایی استفاده کرده‌ایم . نتایج به‌دست آمده از کاربرد روش SFA نشان می‌دهد، در صورت کارا عمل کردن استان‌ها امکان افزایش GDP به میزان ٧۶ درصد (به‌طور میانگین در هر سال)، وجود دارد. نتایج بررسی درجه اهمیت عوامل مؤثر بر کارایی فنی استان‌ها با استفاده از ضریب پیرسون نشان‌می‌دهد که در این روش، مجموع آزادراه­ها و بزرگراه‌ها، شاخص توسعه انسانی، نسبت تعداد تخت‌های موجود در مؤسسات درمانی فعال، نسبت تعداد مؤسسات درمانی فعال و نسبت پزشکان شاغل در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به جمعیت در هر استان به ترتیب اهمیت (بیشتر به کمتر)، تاًثیر مثبت و معنا­داری بر سطح کارایی فنی در هر استان دارد.    

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating of Regional Economic Performance in Iran

نویسندگان [English]

  • Abdolrasol Ghasemi
  • Shadi Zarei
alame tabatabee university
چکیده [English]

 
 
One of the final objectives of all economic systems is the improvement of economic performance. Undoubtedly, the main object of economic growth and development in the human society is promotion of the general welfare, and none can expect the promotion and exaltation of the quality of its people’s lives without improving the efficiency and productivity of the economy.
This research aims to present an illustration from economic performance dimensions of provinces of Iran with respect to the resources and facilities of each province, as well as identification of the top contributing factors to economic performance for different region.
For this purpose Data Envelop Analysis (DEA) and Stochastic Frontier Analysis (SFA) have been used to calculate technical efficiency, net technical efficiency, and comparative efficiency and Pearson correlation coefficient is used for identification of top contributing factors to efficiency.
The SFA results show that with improved efficiency across provinces, it is possible to reach an annual 76% growth in the GDP. The results of the latter analysis indicate that the aggregate number of expressways and highways, index of human development, ratio of number of beds existing in active center to population of each province, ratio of number of active center to population of each province and the ratio of physicians of Ministry of Health & Medical Education to population of each province in the order of importance (higher to lower), has a significantly positive effect on technical efficiency level of each province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Performance
  • Regional Economics
  • SFA
 
-         آذر، عادل و غلامرضایی، داوود. (1385). رتبه‌بندی استان‌های کشور با رویکرد DEA (با بکاگیری شاخص های توسعه انسانی). پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 27، صص 153- 173.
-         ابوالفتحی قمی، لیلا. (1386). ویژگی‌های استان‌های کشور 1385-1383(پژوهشنامه شماره 6). گروه پژوهشی شاخص‌سازی و آینده‌پژوهی معاونت پژوهش‌های اقتصادی. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-         ردازی مقدم، سعیده و صفوی، بیژن. (1385). روش‌های تحلیل چند متغیره و کاربرد آن در سطح‌بندی استان‌های کشور. بررسی‌های بازرگانی، شماره 18، صص 30- 45.
-         توفیق، فیروز. (1385). برنامه‌ریزی در ایران و چشم‌انداز آینده آن. تهران: انتشارات مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
-         صرافی، مظفر. (1377). مبانی برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای. تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.
-         قاسمی، عبدالرسول. (1387). بررسی و تعیین شاخص‌های ارزیابی عملکرد شعب بانک مسکن و تعیین عوامل مؤثر بر کارایی شعب. تهران: انتشارات مرکز پژوهش و توسعه بانک مسکن.
-         کمالی دهکردی، پروانه. (1372). تجزیه و تحلیل ارگانی منطقه‌ای در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
-         مسجدی، فرخ. (1381). رتبه‌بندی استان‌های کشور. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
-         نوربخش، فرهاد. (1382). توسعه انسانی و تفاوت‌های منطقه‌ای در ایران: الگوی سیاستی. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، دوره 11، شماره 28، صص 3- 30.
 
-           Battes, G. E. and Coelli, T.J. (1995). A Model for Technical Inefficiency Effect in a Stochastic Frontier Production for Panel Data. Empirical Economic, Vol. 20, No. 2, pp. 325-332.
-          Christopoulos, D. (2007). Explaining Country’s Efficiency Performance. Economic Modelling, vol. 24. No. 2, pp. 224-235.
-          Daniela, S. Danilo, C. I. and Carlos, R. A. (2007). Productive Efficiency across Regions in Brazil: a Spatial Stochastic Frontier Analysis. Department of Economics, University of Sao Paulo and Department of Land Economy, University of Cambridge.
-        Das, A. (1999). Socio-Economic Development in India: A Regional Analysis. Reserve Bank of India.
-        Deliktas, E. Balcilar, M. (2005). A Comparative Analysis of Productivity Growth, Catch-up and convergence in Transition Economics. Emerging Markets Finance and Trade. vol. 41. No. 1, pp.6-28.
-        Depotis, D.K. (2005). Measuring Human Development via Data Envelopment Analysis: the Case of Asia and the Pacific, Omega International Journal of Management Science, vol. 33, No. 5, pp. 385-390.
-        Garica, R. Miller, E. and Hinman, M. (2006). Regional Economic Performance in CAFTA-DR Countries. Prepared for Usaid/EGAT, No. 63.
-        Halkos, G. and Tzermes, N. (2005). A DEA Approach to Regional Development, University of  Thessaly. Department of Economic. MPRA paper, NO. 3992.
-        Henry, M. Kneller, R and Milner, C. (2009). Trade, Technology Transfer and National Efficiency in Developing Countries. European Economic Review, vol. 53, No. 2.  pp. 237-254.
-        Ketels, C. and Selvel, O. (2005). Competitiveness and Cooperation in the Baltic Region, Institute for Strategy and Competition, State of the Region Report.
-        Ramanathan, R. (2006). Evaluation the Comparative Performance Countries of the Middle East and North Africa: A DEA Application. Socio-Economic Planning Sciences, vol. 40. pp. 156-167.
-        Schettini, D. C. Igliori, D and R. Azzon, C. (2007). Productive Efficiency across Regional in Brazil: a Spatial Stochastic Frontier Analysis. University of Cambridge.
-        Xiaolu, W. (2007). Who’s in First? A Regional Development Index for the PRC’S Provinces. ADB Institute discussion paper No. 66.