مقاله پژوهشی: ناترازی نرخ ارز حقیقی وتنوع صادرات غیر نفتی در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه الزهرا

2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه الزهرا

چکیده

گسترش پایه صادرات از طریق یک سبد صادرات متنوع، می­تواند در ثبات دریافتی­های صادراتی و رشد بلند­مدت مؤثر باشد. در این مطالعه، به بررسی عوامل مؤثر بر تنوع صادرات غیر­نفتی در ایران با تأکید بر ناترازی نرخ ارز حقیقی در دوره 1396-1360 پرداخته ­‌شده است. ابتدا ناترازی نرخ ارز ­حقیقی با استفاده از الگوی رهیافت خود رگرسیون برداری (VAR) اندازه­گیری شده است، که نتایج حاکی از، دو ناترازی چشمگیر در اقتصاد ایران می­باشد. سپس اثر ناترازی نرخ­ ارز حقیقی بر تنوع صادرات غیرنفتی در اقتصاد ایران با به­کار­گیری الگوی (VAR) برآورد ‌شده، و نتایج مؤید این است که در اقتصاد ایران در دوره 1360 تا 1396، یک رابطه بلند­مدت بین تولید ­ناخالص­ داخلی سرانه، ناترازی نرخ ارز حقیقی، بی­ثباتی سیاسی، اندازه دولت و تنوع صادرات غیر­نفتی وجود دارد. همچنین نتایج توابع واکنش آنی، که اثر یک شوک مثبت متغیرهای مدل بر پویایی­های تنوع صادرات غیر­نفتی را نشان می­دهد، حاکی از آن است که بی­ثباتی سیاسی، اندازه دولت، تولید ناخالص داخلی، تنوع صادرات غیر نفتی را تا چند دوره کاهش می­دهد. به علاوه، با ایجاد تکانه­ای به اندازه­ یک انحراف معیار بر نا­ترازی نرخ ارز حقیقی، تنوع صادرات غیرنفتی، ابتدا افزایش می­یابد و سپس به طور ملایم به سمت مقدار بلند­مدت خود همگرا می­شود. از این­رو، اعمال سیاست­های ارزی مناسب، می­تواند در بلند­مدت­ با حذف ناترازی نرخ ارز، تنوع صادراتی را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Real Exchage Rate Misalignment And Non Oil Export Diversification In Iran

نویسندگان [English]

  • Zahra Afshari 1
  • Maede Siavoshi Zangiani 2
1 Professor of Economics, Alzahra University
2 MA student of Economics, Alzahra University
چکیده [English]

Expanding exports through a diversified export basket can be effective in securing export earnings and long-term growth. In this study, the factors affecting the diversification of non-oil export in Iran with an emphasis on the real exchange rate misalignment during the period of 1981-2014 have been investigated. At First, the real exchange rate misalignment was measured by using a vector auto- regressive (VAR) model. Results show that there were two great misalignment in this years in Iran. Finaly, the effect of real exchange rate misalignment. on the volatility of non-oil exports in Iran was estimated by using a vector auto- regressive (VAR) model. The results indicate that the size of government, per capita GDP and openness have had a positive impact on the diversification of non-oil exports. While the real exchange rate misalignment and political instability have had a negative impact on the non-oil exports diversification. Hence, the implementation of appropriate foreign exchange policies, in the long run, by eliminating the exchange rate misalignmen increase the diversification of non-oil exports.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange rate misalignment
  • export diversification
  • VAR

مراجع

-        آذربایجانی، کریم؛ راکی، مولود و رنجبر، همایون. (1390). تأثیر متنوع سازی صادرات بر بهره‌وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی (رویکرد­ داده‌های تابلویی­ در کشورهای گروه دی هشت). فصلنامه علمی-پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 1(3): 201-165.
-        تقی­پور، انوشیروان و موسوی­ آزادکسمایی، افسانه. (1380). بررسی‌ رابطه بین متنوع سازی‌ و ثبات درآمدهای‌ صادراتی‌ در ایران. فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، 5(20): 94-63.
-        جعفری ­صمیمی، احمد و قبادی، نسرین. (1395). ارزیابی انحراف نرخ ارز واقعی مبتنی بر رویکرد رفتاری. سیاست‌گذاری اقتصادی، 8(15): 76-55.
-        حافظیه، علی­اکبر؛ گلی، یونس و علمی مقدم، مصطفی. (1396). شناسایی عوامل مؤثر بر تنوع سازی صادرات به عنوان سیاست مطلوب اقتصاد مقاومتی. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 20(75): 168-147.
-        صمدی، علی­حسین. (1381). متنوع سازی صادرات و رشد اقتصادی در ایران 1377-1347. فصلنامه برنامه ریزی و بودجه (مجله برنامه و بودجه)، 6(11و12): 68-43.
-        عزیزی، زهرا؛ پدرام، مهدی و عزیزی، ‌پگاه. (1397). نقش متنوع­سازی صادرات بر رابطه بین باز بودن تجاری و بی­ثباتی رشد اقتصادی در کشور­های در حال توسعه منتخب. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 33(77): 138-107.
-        عزیزی، زهرا و هادیان، ابراهیم. (1391). برآورد میزان انحراف‌های نرخ ارز حقیقی از مقادیر تعادلی آن در ایران با استفاده از رگرسیون انتقال ملایم. فصلنامه علمی و پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه، 17(1): 27-7.
-        محمدی، تیمور. (1390). خطای متداول در کاربرد مدل­های سری زمانی: کاربرد نادرست مدل ARDL (مدل خود رگرسیونی و توزیع با وقفه). فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 16(47): 183-163.
-        محمدی، تیمور و نبی­زاده، علی حسین. (1392). بررسی ارتباط بین نا­میزانی نرخ ارز حقیقی و واردات کالا­های واسطه­ای و مصرفی در ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 13(51): 149-113.
-        محمدی، حسین و فکاری سرد­هایی، بهزاد. (1394). اثرات زیر ساخت­های نهادی و متغیر­های کلان اقتصادی بر تنوع صادرات ایران (با استفاده از رگرسیون ریج). فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 3(11): 94-75.
-        مزینی، امیرحسین و قربانی، سعید. (1394). بررسی ناترازی اسمی نرخ­ارز در اقتصاد ایران. فصلنامه علمی پژوهشی مجلس و راهبرد، 22(82): 233-199.
-        معمارنژاد، عباس؛ امام وردی، قدرت اله و شایسته، افسانه. (1387). بررسی اثر تنوع صادراتی بر رشد اقتصادی ایران در سال‌های پس از انقلاب اسلامی (سال‌های 1358-1385). فصلنامه اقتصاد مالی، 1(3): 100-85.
-        نعمت­الهی، سمیه و گرشاسبی، علیرضا. (1393). بررسی تغییرات تنوع پذیری صادرات غیرنفتی در شرایط تحریم­های بین­المللی با تأکید بر دوره زمانی 1391-1383. فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 4(14): 92-75.
-        یاوری،کاظم؛ اشراف­زاده، حمیدرضا و خالد، احمدزاده. (1389). تنوع صادراتی و بهره‌وری در صنایع تولیدی ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 10(3): 74-53.
 
 
 
-        Acemoglu, D. & Zilibotti, F. (1997). Was prometheus unbound by chance? Risk, diversification and growth. Journal of Political Economy, 105(4), 709-751.
-        Aghion, P., Bacchetta, P., Ranciere, R., & Rogoff, K. (2009). Exchange rate volatility and productivity growth: The role of financial development. Journal of Monetary Economics, 56(4), 494-513.
-        Agosin, M. R. (2007). Export Diversification and Growth in Emerging Economies. Working Paper No. 233. Departamento de Economía, Universidad de Chile.
-        Agosin, M. R., Alvarez, R., & Bravo‐Ortega, C. (2012). Determinants of export diversification around the world: 1962–2000. The World Economy, 35(3), 295-315.
-        Al-Marhubi, F. (2000). Export ddiversification and growth: An empirical investigation. Applied Economic Letters, 7, 559-562.
-        amar.org.ir.
-        Azarbaiejani, K., Raki, M., & Ranjbar, H. (2011). The impact of export diversification on total factor productivity and economic growth (panel data method in D-8 countries). Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 1(3), 165-201. (In Persian).
-        Azizi, Z., & Hadian, E. (2012). Estimating real exchange rate deviation from equilibrium value in Iran, using smooth transition regression. The Journal of Planning and Budgeting, 17(1), 147-168. (In Persian).
-        Azizi, Z., Pedram, M., & Azizi, P. (2018). The role of export diversification on the relationship between trade openness and Instability of economic growth in selected developing countries. Iranian Journal of Economic Research, 23(77), 107-138. (In Persian).
-        Balavac, M., & Pugh, G. (2016). The link between trade openness, export diversification, institutions and output volatility in transition countries. Economic Systems, 40(2), 273-287.
-        Bleaney, M. & Greenaway, D. (2001). The impact of terms of trade and real exchange volatility on investment and growth in Sub-Saharan Africa. Journal of Development Economics, 65, 491-500.
-        Chenery, H. (1979). Structural Change and Development Policy. New York: Oxford University Press.
-        Cottani, J. A., Cavallo, D. F., & Khan, M. S. (1990). Real exchange rate behavior and economic performance in LDCs. Economic Development and cultural change, 39(1), 61-76.
-        Djimeu, E. W., & Omgba, L. D. (2019). Oil windfalls and export diversification in oil-producing countries: Evidence from oil booms. Energy Economics, 78, 494-507. ‏
-        Edwards, S. (1988). Real and monetary determinants of real exchange rate behavior: Theory and evidence from developing countries (No. w2721). National Bureau of Economic Research.
-        Elbadawi, I. A., Kaltani, L., & Soto, R. (2012). Aid, real exchange rate misalignment, and economic growth in Sub-Saharan Africa. World Development, 40(4), 681-700.
-        Elhiraika, A. B. & Mbate, M.M. (2014). Assessing the determinants of export diversification in Africa. Applied Econometrics and International Development, 14(1),147-162.
-        Feenstra, R., & Kee, H. L. (2004). Export variety and country productivity. The World Bank.
-        Freund, C., & Pierola, M. D. (2012). Export surges. Journal of Development Economics, 97(2), 387-395.
-        Ghosh, A. R., & Ostry, J. D. (1994). Export instability and the external balance in developing countries. Staff Papers, 41(2), 214-235.
-        Grobar, L. M. (1993). The effect of real exchange rate uncertainty on LDC manufactured exports. Journal of Development Economics, 41(2), 367-376.
-        Hafezie, A., Goli, Y., & Elmi moghadam, M. (2017). Identifying the factors affecting export diversification as a favorable policy of A Moqawama Economy, Basij Strategic Studies, 20(75), 147-168. (In Persian).
-        Hausmann, R., Hwang, J., & Rodrik, D. (2007). What you export matters. Journal of Economic Growth, 12(1), 1-25.
-        Hummels, D., & Klenow, P. J. (2005). The variety and quality of a nation’s exports. American Economic Review, 95, 704-723.
-        Jafari Samimi, A., & Ghobadi, N. (2016). Assessing the misalignments of the real exchange rate using the BEER approach. The Journal of Economic Policy, 8(15), 55-76. (In Persian).
-        Jayaweera, S. (2009). Foreign direct investment and export diversification in low income nations. Available at SSRN 1566044.
-        Jetter, M., & Hassan, A. R. (2013). The roots of export diversification. Finansial Economics, 13(2), 1-34.
-        Krugman, P. (1981). Intraindustry specialisation and the gains from trade. The Journal of Political Economy, 89(5), 959-973.
-        Levy-Yeyati, E., Sturzenegger, F., & Gluzmann, P. A. (2013). Fear of appreciation. Journal of Development Economics, 101, 233-247.
-        Love, J. (1986). Commodity concentration and export earnings instability. Journal of Development Economics, 24, 239-248.
-        Meamarnejad, A., Emamverdi, G., & Shayesteh, A. (2008). An Analysis of export diversification effects on economic growth in Iran after revolution. Journal of Financial Economics, 1(3),85-100. (In Persian).
-        Mohammadi, H., & Fakari, B. (2015). Analyzing the effect of the institutional infrastructure and macroeconomic variables on the diversity of Iran's exports using ridge regression. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 3(11),75-94. (In Persian).
-        Mohammadi, T. (2011). Misconceptions in application of time series models: the abuse of ARDL model. Iranian Journal of Economic Research, 16(47), 163-183. (In Persian).
-        Mohammadi, T., & Nabizadeh, A. (2013). Investigating the relationship between real exchange rate misalignment and imports of intermediate-capital and consumer goods in Iran. The Journal of Economic Research, 13(51), 113-149. (In Persian).
-        Mozayani, A., & Ghorbani, S. (2015). Nominal exchange rate misalignment in Iran’s economy. The Scientific Quarterly Journal Majlis & Rahbord, 22(82), 199-233. (In Persian).
-        Munemo, J. (2011). Foreign aid and export diversification in developing countries. The Journal of International Trade & Economic Development, 20(3), 339-355.
-        Nematollahi, S., & Garshasbi, A. (2014). The study of non-oil export diversification in the status of the international sanctions during the period of 2004-2012. Journal of Economic Growth and Development Research, 4(14), 75-92. (In Persian).
-        Nouira, R., Plane, P., & Sekkat, K. (2011). Exchange rate undervaluation and manufactured exports: A deliberate strategy?. Journal of Comparative Economics, 39(4), 584-601.
-        Osakwe, P. N., Santos-Paulino, A. U., & Dogan, B. (2018). Trade dependence, liberalization, and exports diversification in developing countries. Journal of African Trade, 5(1-2), 19-34. ‏
-        Pineres, S. A. G. & Ferrantino, M. (1997). Export diversification and structural dynamics in the growth process: The case of Chile. Journal of Development Economics, 52, 375-397.
-        Prebisch, R. (1950). The economic development of Latin America and its principal problems. Economic Bulletin for Latin America, 7, 1-12
-        Rajan, R. G., & Subramanian, A. (2011). Aid, Dutch disease, and manufacturing growth. Journal of Development Economics, 94(1), 106-118.
-        Rodrik, D. (2008). The real exchange rate and economic growth. Brookings papers on economic activity, 2008(2), 365-412.
-        Romer, P. (1990). Endogenous technological change. Political Econ. 98 (5), 71-102.
-        Samadi, A. (2002). Export diversification and economic growth in Iran (1998-1998). The Journal of Planning and Budgeting, 6(11),43-68. (In Persian).
-        Sekkat, K. (2016). Exchange rate misalignment and export diversification in developing countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 59, 1-14. ‏
-        Sekkat, K. (2016). Exchange rate misalignment and export diversification in developing countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 59, 1-14.
-        Sekkat, K., & Varoudakis, A. (2000). Exchange rate management and manufactured exports in Sub-Saharan Africa. Journal of Development Economics, 61(1), 237-253.
-        Singer, H. (1950). Comments to the terms of trade and economic development. Review of Economics and Statistics, 40, 84-89.
-        Syrquin, M. (1988). Patterns of structural change. In Handbook of Economic Development, H. Chenery and T. N. Srinavasan, eds. Amsterdam: Elsevier Science Publis.
-        Taghipour, A., & Mousavi azad kasmaei, A. (2001). A review of relationship between export diversification and stability of export earnings in Iran. Iranian Journal of Trade Studies, 5(20), 63-94. (In Persian). 
-        unctadstat.unctad.org
-        www.cbi.ir
-        www.govindicators.org
-        www.worldbank.org
-        Yavari, K., Ashrafzadeh, H., & Ahmadzadeh, Kh. (2010). Exports diversification and productivity in the Iranian manufacturing industries. Journal of Economic Research, 10 (3), 53-74. (In Persian). 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار