مقاله پژوهشی: اثر تغییر ساختار صادرات بر ارزش افزوده و جبران خدمات کارکنان در اقتصاد ایران: کاربرد مدل داده - ستانده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان.زاهدان.ایران

2 استادیار اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان.زاهدان.اییران

چکیده

صادرات یکی از متغیرهای اثرگذار بر رشد تولید و ارزش افزوده در اقتصاد به شمار می‌رود. بر این اساس هدف از این مطالعه بررسی اثر تغییر ساختار صادرات بر تغییر ارزش افزوده و جبران خدمات بخش‌های مختلف اقتصاد ایران بین دو سال1380 و 1390 با استفاده از رهیافت تجزیه ساختاری (SDA) در مدل داده-ستانده می‌باشد. از جداول داده- ستانده آماری کشور در دو سال 1380 و 1390 به عنوان پایه‌های آماری این مطالعه استفاده شده است. نتایج مدل نشان می‌دهد که تغییر ساختار صادرات (با ثابت بودن حجم صادرات) موجب کاهش ارزش افزوده کل اقتصاد به میزان 76/30384 میلیارد ریال شده است. تغییر حجم صادرات باعث افزایش ارزش افزوده کل اقتصاد به میزان 108804121 میلیارد ریال شده است. سه بخش «خدمات مسکونی و کسب و کار»، «ماشین آلات» و «محصولات شیمیایی، لاستیک و پلاستیک» به ترتیب با میزان 24/113039، 42/99749 و 78/6674 میلیارد ریال، بیشترین افزایش ارزش افزوده را در اثر تغییر ساختار صادرات داشته اند. نتایج دیگر مطالعه نشان داده است که تغییر ساختار صادرات باعث افزایش 84/1793 میلیارد ریال در جبران خدمات کارکنان شده است. سه بخش، «محصولات شیمیایی،لاستیک و پلاستیک»، «حمل و نقل و ارتباطات»، و «ماشین‌آلات » بیش‌ترین اثر مثبت را از تغییر ساختار صادرات پذیرفته‌اند. میزان جبران خدمات کارکنان این بخش‌ها به ترتیب 00/1999، 00/1323 و 19/365 میلیارد ریال افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Export Structure Changes on Value Added and Compensation of Employees in Iranian Economy: Application of input-output model

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ashrafi 1
  • Ramezan Hosseinzadeh 2
1 . MA Student of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran,
2 Assistant professor of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Export is one of the variables affecting the growth of output and value added in the economy.Therefore, the purpose of this study is to investigate the effect of changes in export structure on value added and Compensation of Employees in different sectors of Iranian economy between 2001-2011 using SDA model. Input-output tables of Iran in 2001 and 2011 were used as statistical base for this study. The model results show that changes in export structure (with a constant volume of exports) has reduced the value added of the economy by 30384.7 Billion Rials. The change in the level of exports (with a constant structure of exports) has increased the value added of the economy by 10880412 Billion Rials. The three sectors including "Residential & Business Services", "Machinery" and "Chemicals, Rubber and Plastics" had highest increase in value added due to the change of export structure. Increase of value added in these sectors was 11303039.24, 99749.42 and 6674.78 Billion Rials respectively. Other results of the study showed that export restructuring has caused an increase of 1793.84 Billion Rials in employee compensation in economy.The three sectors, including "Chemicals, Rubber and Plastics", "Transport and Communications", and "Machinery" had the most positive effects from export restructuring. The increment of compensation of employees in these sectors was 1999.00, 1323.00 and 365.19 Billion Rials, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Changes in export structure
  • Employee compensation
  • Value Added
  • input- output model
-        آل عمران، رویا و آل عمران، علی. (1393). بررسی تأثیر صادرات غیر نفتی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر تولید ملی (کاربرد روش ARDL). فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، 2(6): 48-23.
-        امیری، حسین و بشخور، مرجانه. (1396). سیاست های متنوع سازی عمودی و افقی صادرات و تأثیر آن بر روی رشد اقتصادی: رویکرد غیرخطی مارکف سوئیچینگ. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، 8(29): 144-127. 
-        اصل، لاله سادات؛ آهنگری، عبدالمجید و شوکت فدایی، محسن. (1389). بررسی رابطه علی بین صادرات و ارزش افزوده بخش کشاورزی در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام‌نور کرج.
-        انصاری، وحیده؛ سلامی، حبیب الله و صالح، ایرج. (1390). منابع رشد تولید در بخش کشاورزی ایران: تحلیلی در چارچوب جدول داده- ستانده. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2(42): 17-1.
-        بخشی، رسول؛ موسوی محسنی، رضا و جعفری، سمیه. (1391). بررسی اثر صادرات بر رشد اقتصادی ایران: یک الگوی تعادل عمومی محاسباتی (CGE). فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، 8: 40-17.
-        برادران شرکاء، حمید رضا و صفری، سکینه. (1377). بررسی اثر صادرات بر رشد اقتصادی بخش های اقتصادی ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 6: 36-1.
-        بزازان، فاطمه و محمدی، نفیسه. (1387). تعیین جایگاه راهبرد توسعه صادرات در رشد تولید صنعتی ایران (با استفاده از روش داده-ستانده). فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی اقتصادی سابق)، 5(4): 155-131.
-        بکایی، محسن ناظم و بانویی، علی اصغر. (1390). تحلیلی بر منابع رشد و تغییرهای ساختار اقتصاد کشور با استفاده از جدول داده-  ستانده (1365-1385). فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، 8(16): 235-205.
-    جهانگرد، اسفندیار و نیسی، حمیده. (1389). تحلیل داده- ستانده‌ای بخش اطلاعات اقتصاد ایران. پژوهشنامه‌ علوم اقتصادی، 139: 60-37.
-        حکمتی فرید، صمد و جامعی، سید جلال. (1396). بررسی رابطه بین رشد صادرات صنعتی بر ارزش افزوده بخش صنعت با تکیه بر تحقیقات و تبلیغات. مجله اقتصادی، 7 و 8: 140-125.
-        رنجبر، همایون؛ محمدی، مرتضی؛ ایرانمنش، مهدیه و حاتمی، یحیی. (1392). بررسی اثر متنوع سازی صادرات بر رشد اقتصادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا. اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصاد ایران با رویکرد حمایت از تولید ملی، دانشگاه آزاد.
-        سلمانی بی شک، محمدرضا و اشکان، المیرا (1393). "اثر صادرات کالاهای صنعتی بر رشد اقتصادی در ایران". مجله اقتصادی، شماره‌های 11 و 12،16-5.
-         شریفی، نورالدین و حسین زاده، رمضان. (1395). اثر صادرات بین منطقه‌ای بر رشد تولید مناطق؛ مطالعه موردی: استان گلستان و سایر مناطق با استفاده از تحلیل داده- ستانده دو منطقه ای. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 24: 146-123.
-        شاکری، عباس. (1387). نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد کلان (جلد اول). تهران: پارس نویسا، چاپ اول.
-        شیرازی ، حسین. (1378). تجزیه و تحلیل منابع رشد اقتصادی در ایران (سمت تقاضا) با استفاده از جدول داده- ستانده. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
-        شاکری، عباس و مالکی، امین. (1389). آزمون رابطه رشد صادرات غیرنفتی و رشد اقتصادی در ایران (با استفاده از داده‌های فصلی و به تفکیک کدهای دورقمی، ISIC). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 18(56): 26-5.
-        صمدی، علی حسین. (1380). صادرات کشاورزی و صنعتی و رشد اقتصادی، آزمون همگرایی در حضور تغییر جهت­های ساختاری مورد ایران (1376-1342). فصلنامه کشاورزی و توسعه، 9(33): 60-47.
-        عبدلی، قهرمان؛ کارگر، راضیه؛ کاظمی، ابوطالب و مولائی قلیچی، محمد. (1396). رتبه بندی استان‌های کشور از نظر ایجاد ارزش افزوده زیربخش‌های اقتصادی براساس مدل تصمیم‌گیری چند معیاره (VIKOR). فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 7(26): 14-1.
-        عباسی، محمد علی؛ فطرس، محمد حسن و شاه آبادی، ابوالفضل. (1388). اثر تجارت خارجی بر ارزش افزوده بخش صنعت در اقتصاد ایران (1384-1338). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا همدان.
-        کرمی، مصطفی؛ میرزائی، حسین و میرزائی‌نژاد، محمدرضا. (1390). بررسی اثر صادرات صنعت بر رشد ارزش افزوده بخش صنعت. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
-        کریمی، فرزاد و راشدی، علی. (1380). بررسی اثرات متقابل تولید و صادرات در اقتصاد ایران با روش‌های معادلات همزمان.  پژوهشنامه بازرگانی، 5 (19): 49-65.
-        کهنسال، محمدرضا و مقدم، امیر دادرس. (1394). عوامل مؤثر بر رشد بخش های مختلف اقتصادی با تأکید بر صادرات و سرمایه‌گذاری. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 91: 25-1.
-    مالکی، امین. (1390). بررسی تنوع­پذیری در صادرات غیرنفتی ایران با معرفی یک شاخص جدید. فصلنامه پژوهش­ها و
 سیاست
­های اقتصادی، 58: 106-79.
-        مرکز آمار ایران، حساب‌های ملی سال‌های 1380 و 1390.
-        مرکز آمار ایران، گزارش فصلی اقتصاد ایران، 1397.
-        معمارنژاد، عباس؛ امام‌وردی، قدرت و شایسته، افسانه. (1388). بررسی اثر تنوع صادراتی بر رشد اقتصادی ایران در سال‌های پس از انقلاب اسلامی (1385-1358). فصلنامه اقتصاد مالی، 3: 100-85.
-        معززی، فاطمه؛ ترکمانی، جواد و صمدی، علی حسین. (1386). مطالعه‌ اثرهای صادرات محصولات کشاورزی بر صادرات صنعتی و رشد اقتصادی در ایران. مجله اقتصاد و کشاورزی،  2(2): 109-93.
-        هادی­زاده، آرش؛ عباسی، جعفر و زروکی، شهریار. (1389). تحلیلی بر نظریه‌ صادرات منجر به رشد در ایران. سیاست‌های اقتصادی، 7(1): 74-59.
 
-        Abbasi, M. A., Fetres, M. H., & Shahabadi, A. (2009). The effect of foreign trade on value added of industry sector in Iranian economy (2004-2005). M.Sc., University of Bu Ali Sina, Hamedan (In Persian).
-        Abduli, G., Kargar, R, Kazemi, A., & Mullahi Ghalichi, M. (2017). Ranking provinces in terms of added value sub-sectors of the economy based on the VIKOR model. Journal of Regional Planning, 7(26), 1-14. (In Persian)
-        Akita, T., & Hermawan, A. (2000). The sources of industrial growth in Indonesia, 1985–95: An Input-Output analysis. ASEAN Economic Bulletin, 17(3), 270-284.
-        All-Emran, R. & All-Emran, A. (2014). The impact of non-oil exports and foreign direct investment on national production (Application of ARDL method). Financial and Economic Quarterly Journal, 2(6), 23-48. (In Persian)
-        Amiri, H. & Bashkhour, M. (2017). Vertical and adaptive export diversification policies and their impact on economic growth: A nonlinear Markov Switching approach. Journal of Economic Growth and Development Research, 8(29), 144-127. (In Persian)
-        Ansari, V., Salami, H., & Saleh, I. (2011). Sources of production growth in Iran's agricultural sector: An analysis of the input-output table. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 42, 1-17. (In Persian)
-        Armstrong, H., & Taylor, J. (1993). Regional economics and policy, Harvester Wheatsheaf. J. Taylor463.
-        Asl, L., Ahangari, A., & Shokat Fada'i, M. (2010). Investigating the causal relationship between export and agricultural value added in Iran. Master thesis. Payame Noor University of Karaj. (In Persian)
-        Bakhshi, R., Mousavi Mohseni, R., & Jafari, S. (2012). Investigating the impact of exports on Iran's economic growth: A computational general equilibrium (CGE) Model. Journal of Economic Development Research, 8, 17-40. (In Persian)
-        Baradaran Shoraka, H., & Safari, S. (1998). The impact of exports on economic growth of Iranian economic sectors. Journal of Commerce, 6, 1-36. (In Persian)
-        Bazzazan, F., & Mohammadi, N. (2008). Determining the position of export development strategy in the growth of industrial production of Iran (Using data-input method). Quantitative Economics Quarterly (Former Economic Review), 5(4), 131-155. (In Persian)
-        Bokaei, M., & Banouei, A. (2011). Analyzing the sources of growth and changes in the structure of the country's economy using the data-output table (2006-2007). Journal of Economic Research Quarterly, 8(16), 205-235. (In Persian)
-        Chen, X., Cheng, L. K., Fung, K. C., Lau, L. J., Sung, Y. W., Zhu, K., ... & Duan, Y. (2012). Domestic value added and employment generated by Chinese exports: A quantitative estimation. China Economic Review23(4), 850-864.
-        Christopher, E., & Daniel, O. (2012). Export and economic growth nexus in Nigeria. Management Science and Engineering, 6(4), 132-142.
-        Dietzenbacher, E., & Los, B. (1997). Analyzing decomposition analyses. In Prices, Growth and Cycles (pp. 108-131). Palgrave Macmillan, London.
-        Dixon, R., & Thirlwall, A. P. (1975). A model of regional growth-rate differences on Kaldorian lines. Oxford Economic Papers27(2), 201-214.
-        Farberger, J. (2000). Technological progress, structural change and productivity growth: A Comparative Study. Structural Change and Economic Dynamics. 11 (4), 393-411.
-        Feenstra, R., & Kee, H. L. (2008). Export variety and country productivity: Estimating the monopolistic competition model with endogenous productivity. Journal of International Economics74(2), 500-518.
-        Fosu, A. K. (1990). Export composition and the impact of exports on economic growth of developing economies. Economics Letters34(1), 67-71.
-        Grossman, G. M., & Helpman, E. (1991). Innovation and growth in the global economy. MIT press.
-        Gurgul, H., & Lach, Ł. (2018). On using dynamic IO models with layers of techniques to measure value added in global value chains. Structural Change and Economic Dynamics47, 155-170.
-        Hadi Zadeh, A., Abbasi, J., & Zarrouki, S. (2010). An analysis of export theory leads to growth in Iran. Economic Policies, 84, 59-74. (In Persian)
-        Hausman, C. S., Crow, G. M., & Sperry, D. J. (2000). Portrait of the" ideal principal": Context and self. National Association of Secondary School Principals. NASSP Bulletin84(617), 5.
-        Hekmmati Farid, S., & Jameei, S. (2017). Investigating the relationship between industrial export growths on the value added of the industry sector and reliance on research and advertising. Journal of Economics, 7 & 8, 140-125. (In Persian)
-        Hosseinzadeh, R., & Spandar, M. (2018). The effect of export restructuring on the production of sectors of the Iranian economy: A structural analysis approach in the data-input model. Journal of Economic Growth and Development Research, 8(32), 139-150. (In Persian)
-        Imbs, J., & Wacziarg, R. (2003). Stages of diversification. American Economic Review93(1), 63-86.
-        Iranian Statistical Center, Quarterly Iranian Economic Report, 1977.
-        Jahangard, E., & Niacy, H. (2010). Data-input analysis of Iran's economy information sector. Journal of Economic Sciences, 139, 37-60. (In Persian)
-        Karami, M., Mirzaei, H., & Mirzaenejad, M. (2011). Investigating the impact of industry exports on the value added growth of the industry sector. M.Sc., Islamic Azad University, Tehran. (In Persian)
-        Karimi, F., & Rashedi, A. (2001). Investigating the interaction effects of production and export on Iranian economy by simultaneous equation methods. Journal of Business Research, 5(19), 49-65. (In Persian)
-        Kohansal, M., Moghaddam, A. (2013). Factors affecting the growth of various economic sectors with emphasis on exports and investment. Agricultural Economics and Development, 91, 1-25. (In Persian)
-        Konya, L. (2006). Exports and growth: Granger causality analysis on OECD countries with a panel data approach. Economic Modelling, 23, 978-992.
-        Lianling, Y., & Cuihong, Y. (2017). Changes in domestic value added in China’s exports: a structural decomposition analysis approach. Journal of Economic Structures6(1), 1-12.
-        Lord, T. (2011). Export-led growth: A case study of Mexico. International Journal of Business, Humanities and Technology, I (I).
-        Makki, S. S., & Somwaru, A. (2004). Impact of foreign direct investment and trade on economic growth: Evidence from developing countries. American Journal of Agricultural Economics, 86(3), 795-801.
-        Maliki, A. (2011). Investigating variability in Iranian non-oil exports by introducing a new index. Journal of Economic Research and Policies, 58, 79-106. (In Persian)
-        Meamarnejad, A., Imamverdi, G., & Shayesteh, A. (2009). The effect of export diversity on Iran's economic growth in the years after the Islamic Revolution (1979-2005). (In Persian)
-        Moazzi, F., Torkamani, J., & Samadi, A. (2007). A study of the impacts of agricultural exports on industrial exports and economic growth in Iran. Journal of Economics and Agriculture, 2(2), 93-109. (In Persian)
-        Munoz, P., & Hubacek, K. (2008). Material implication of Chile's economic growth: Combining material flow accounting (MFA) and structural decomposition analysis (SDA). Ecological Economics65(1), 136-144.
-        Myrdal, G. (1957). Economic theory and under-development regions. Gerarld Duckworth.
-        National Statistics Center of Iran, National Accounts of 2001 and 2011.
-        Omisakin, O. A. (2009). Export-led growth hypothesis: Further econometric evidence from Nigeria. Pakistan Journal of Social Sciences6(4), 219-223.
-        Prebisch, R. (1950). The economic development of Latin America and its principal problems. New York: United Nations.
-        Raiher, A. P., do Carmo, A. S. S., & Stege, A. L. (2017). The effect of technological intensity of exports on the economic growth of Brazilian micro regions: A spatial analysis with panel data. Economia18(3), 310-327.
-        Ranjbar, H., Mohammadi, M., Iranmanesh, M., & Hatammi, Y. (2013). The effect of export diversification on economic growth in the Middle East and North Africa. The First National Electronic Conference on Iran's Outlook on National Production Support Approach, December 2013. (In Persian)
-        Samadi, A. H. (2001) Agricultural and industrial exports and economic growth, convergence test in the presence of structural change in the case of Iran (1996-1994). Journal of Agriculture and Development, 9 (33), 60-47. (In Persian)
-        Shafiullah, M., Selvanathan, S., & Naranpanawa, A. (2017). The role of export composition in export-led growth in Australia and its regions. Economic Analysis and Policy, 53, 62-76.
-        Shakeri, A. (1387). Macroeconomic theories and policies (Volume I). Tehran: Pars Nawa. First Edition.
-        Shakeri, A., & Maleki, A. (2010). Testing the relationship between non-oil export growth and economic growth in Iran (Using seasonal data and duplicate codes, ISIC). Journal of Economic Research and Policies, 18(56), 6-26. (In Persian)
-        Sharifi, N., & Hosseinzadeh, R. (2016). The effect of interregional exports on production growth of case study areas of Golestan province and elsewhere by using two-region input-output analysis. Journal of Economic Modeling Research, 24, 123-146. (In Persian)
-        Shirazi, H. (2008). Analysis of economic growth sources in Iran (demand side) using input-output table. M.Sc., Shahid Beheshti University. (In Persian)
-        Singer, H. (1950). The distributions of gains between investing and borrowing countries. American Economic Review, 40, 473-485.
-        Sunde, T., & Muzindutsi, P. F. (2017). Determinants of house prices and new construction activity: An empirical investigation of the Namibian housing market. The Journal of Developing Areas, 51(3), 389-407.
-        Syron, R. F., & Walsh, B. M. (1968). The relation of exports and economic growth. Kyklos, 21(3), 541-545.
-        Szkorupová, Z. (2014). A causal relationship between foreign direct investment, economic growth and export for Slovakia. Procedia Economics and Finance, 15, 123-128.
-        Urata, S. (1987). Sources of economic growth and structural change in China: 1956–1981. Journal of Comparative Economics, 11(1), 96-115.
-        Wang, F., Dong, B., Yin, X., & An, C. (2014). China's structural change: A new SDA model. Economic Modelling, 43, 256-266.
-        Yu, C., & Luo, Z. (2018). What are China's real gains within global value chains? Measuring domestic value added in China's exports of manufactures. China Economic Review, 47, 263-273.
-        Zhao, Y., Liu, Y., Qiao, X., Wang, S., Zhang, Z., Zhang, Y., & Li, H. (2018). Tracing value added in gross exports of China: Comparison with the USA, Japan, Korea, and India based on generalized LMDI. China Economic Review, 49, 24-44.