مقاله پژوهشی: تحلیل فضایی اثر بهداشت و سلامت نیروی کار بر رشد اقتصادی در ایران(95-1390)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری،دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد،دانشگاه الزهرا تهران

2 دانشگاه الزهرا (س)

چکیده

هدف اصلی مقاله، تحلیل فضایی اثر مخارج بهداشتی و سلامت توسط دولت برای نیروی کار بر رشد اقتصادی در 30 استان کشور ایران طی سال‌های 95-‌1390 است. برای دستیابی به این هدف، از مدل گشتاورهای تعمیم یافته GMM)) و تخمین زننده‌های آرلانو- باور و بوندل- باند استفاده شده است. مدل اقتصاد سنجی فضایی به‌صورت دوربین فضایی (SDM) در قالب یک مدل پانل پویای تصادفی فضایی(SDPD) یا همان مدل گشتاورهای تعمیم یافته فضایی (SGMM) تصریح و به دو فرم متعارف و فضایی برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد که، ضریب برآوردی وقفه زمانی درآمد سرانه در مدل اقتصاد سنجی متعارف، منفی و از نظر آماری، معنادار است که به معنی پذیرفته شدن فرضیه همگرایی شرطی در استان های ایران در دوره‌ مورد مطالعه است. ضریب برآورد شده برای متغیر مخارج سلامت و بهداشت نیروی کار در هر دو مدل، مثبت و معنادار است که مطابق با آن، اگر مخارج بهداشت و سلامت، یک واحد افزایش یابد، سطح بهره­وری و کارآیی نیروی کار افزایش و متعاقباً به افزایش تولید ناخالص داخلی منجر خواهد شد. نرخ امید به زندگی با ضریب بسیار کوچک اثر معناداری بر درآمد سرانه‌ استان ها داشته است، ضریب متغیر دوربین فضایی (SDM) مخارج بهداشت و سلامت نیروی کار به صورت معناداری متفاوت از صفر است و تأثیر مثبت و معناداری بر درآمد سرانه و نرخ رشد داشته است. ضریب وقفه‌ فضایی متغیر وابسته، منفی و معنادار است که نشان دهنده‌ اثرات فضایی منفی بر درآمد سرانه‌ استان های کشور می‌باشد. تخمین فضایی مدل در کنار تخمین متعارف، اعتبار نتایج را در مدل‌های پانل که مناطق در آن حضور دارند، افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Spatial Analysis of Health Expenditure Effects of labor on Economic Growth in Iran (2011-16)

نویسندگان [English]

  • Narges Ghasemian 1
  • Hossein Raghfar 2
1 Ph.D. student, Faculty of Social Sciences and Economics, Al-Zahra University of Tehran
2 دانشیار
چکیده [English]

This paper aims to analyze spatial effects of the government health expenditure of labor on economic growth in 30 provinces of Iran during 2011-16. To this end, the Generalized Method of Moments (GMM) and the Arellano-Bover/Blundell-Bond estimators are used. A dynamic panel data (DPD) model is also used to increase the accuracy of results. The Spatial Durbin Model (SDM) is specified in the form of a Spatial Dynamic Panel Data model (SDPD), or the Generalized Spatial Generalized Method of Moments ‎ (SGMM), and is estimated by using GeoDA and Stata softwares. The results show that the estimated coefficient of lagged per capita income is negative and statistically significant in conventional econometric model, which confirms the conditional convergence hypothesis in Iran's provinces. The coefficients of labor and health expenditure variable are positive and significant in both models. Accordingly, if the health expenditure increases by one unit, the level of productivity of the workforce will rise and lead to an increase in gross domestic product. The life expectancy has a very small but significant effect on the per capita income of the provinces. The coefficient of the spatial coefficient of labor and health expenditure (W * health) is significantly different from zero. Thus, W * health has a positive and significant effect on per capita income and growth rates. The spatial lag coefficient of the dependent variable (rho) is negative and significant, which indicates negative spatial (proximity‎) effects on per capita income among provinces. The effect of education level of the workforce on the economic growth is positive and significant in different regions. Of variables with direct relations, the least impact devotes to the state budget and most impact belongs to health expenditure. The birth rate has no effect on the economic growth of the regions. Estimation of spatial model in addition to conventional form increases the validity of the results of panel data models

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health & Hygiene
  • Arellano- Bond Dynamic Panel GMM Estimators
  • Spatial Durbin Model
  • Economic Growth

مراجع

-        انصاری، سیدمحمدمنیر. (۱۳۹۸). بررسی تأثیر شاخص های سلامت بر رشد اقتصادی: مطالعه موردی کشور ایران با استفاده از داده های سری زمان سالهای 2015 –1989. چهارمین کنفرانس سالانه مدیریت و اقتصاد کسب و کار، تهران:  پژوهشگاه فرهنگ و هنر:  https://www.civilica.com/Paper-MSECONF04 -MSECONF04_025.html
-        بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. نماگرهای اقتصادی، اداره بررسی‌های اقتصادی، سال‌های مختلف.
-        بهبودی، داوود؛ باستان، فرانک و افشاری، مجید. (1390). رابطه بین مخارج بهداشتی سرانه و درآمد سرانه در کشورهای با درآمد پایین و متوسط (رهیافت علیت در داده های تابلویی). فصلنامهمدلسازیاقتصادی، سال پنجم، شماره 15: 96-81.
-        پارسیان، احمد. (1389). مبانی آمار ریاضی. مرکز نشر دانشگاه صنعتی اصفهان، چاپ نهم.
-        پناهی، حسین و آل‌عمران، سیدعلی. (1397). بررسی تأثیر مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی در کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی گروه D8. مجله بهداشت و توسعه، سال چهارم، شماره 4: 10-1.
-        تاری، فتح‌الله؛ شیریجیان، محمد؛ مهرآرا، محسن و امیری، حسین. (1392)، هزینه های بهداشتی خصوصی و عمومی و اثرات آن ها بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در بلندمدت: رویکرد میانگین گیری مدل بیزینی. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 10: 106-93.
-    تقوی، مهدی و محمدی، حسین. (1385). تأثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامه اقتصادی، شماره 22: 44-15.
-        جرجرزاده، علیرضا؛ خیری‌زاد، شقایق و بصیرت، مهدی. (1395). رابطه بین سلامت و بهره‌وری نیروی کار در کشورهای در حال توسعه. نشریه مدیریت بهره‌وری، سال دهم، شماره 37: 80-71.
-        حسن‌شاهی، مرتضی. (1396). اندازه‌گیری تأثیرسلامت بر رشد اقتصادی. نشریه‌ مدیریت سلامت، شماره 69، جلد20:18-7.
-        راغفر، حسین؛ موسوی، میرحسین و اردلان، زهرا. (1393). تأثیر پدیده‌ سالمندی و تغییرات بهره‌وری بر بازنشستگی و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران با استفاده از رویکرد تعادل عمومی پویا- مدل نسل‌های همپوش. نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، دوره 9، شماره 17: 35-7.
-        رحمانی، تیمور و باقرپوراسکویی، الناز. (1395). تحلیل از رابطه‌ نرخ پس‌انداز و رشد اقتصادی در کشورهای دارای تورم بالا و پایین. فصلنامه علمی‌پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال هفتم، شماره 28: 82-71.
-        سپهردوست، حمید؛ قربان سرشت، مرتضی و باروتی، مهسا. (1393). اثر نامتوازن سرمایه انسانی در بخش سلامت و آموزش بر رشد اقتصادی. فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 16: 102-81.
-        سرلک، احمد. (1394). تأثیر شاخص‌های سلامت بر رشد اقتصادی استان های کشور. نشریه مدیریت بهداشت و درمان، دوره 6، شماره 1: 11-1.
-    شاه‌آبادی، ابوالفضل و پوران، رقیه. (1393). اثر مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامه بازرگانی، شماره 52: 64-35.                               
-        علمی، زهرا و جمشیدنژاد، امیر. (1386). اثر آموزش بر رشد اقتصادی ایران در سال های 82-1350. پژوهشنامهعلومانسانیو اجتماعی (ویژه اقتصاد)، سال هفتم، شماره 26: 154-136. 
-        علوی‌راد، عباس؛ غفوری، محمد‌حسین و قریشی، نغمه. (1393)" مقایسه‌ میزان تأثیر سلامت بر رشد اقتصادی ایران و کشورهای حوزه سند چشم انداز. مجله طلوع بهداشت، دوره 13، شماره (3): 146-136.
-        عمادزاده، مصطفی. (1379). تحلیلی از کارایی داخلی در آموزش. مجله دانشگاه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره22و23:40-15.
-        عمادزاده، مصطفی؛ سامتی، مرتضی و صافی‌دستجردی، داود. (1390). رابطه‌ مخارج سلامت و رشد اقتصادی در استان های ایران. مجله مدیریت اطلاعات سلامت، دوره 8، شماره 7: 928-918.
-        غفاری، هادی؛ یونسی، علی و رفیعی، مجتبی. (1395). تحلیل نقش سرمایه‌گذاری در آموزش جهت تحقیق توسعه پایدار،  با تأکید ویژه بر آموزش محیط زیست. فصلنامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، دوره 5، شماره 1: 22-1.
-        کاظمی‌نسب هاشم‌آبادی، جابر. (1394). بررسی رابطه بین اقتصاد سلامت و رشد و توسعه اقتصادی. کنفرانس ملی آینده پژوهی، علوم انسانی و توسعه.
-        کمیاب، بهناز. (1394). تاثیر بهداشت و سلامت بر توسعه یک کشور. سلامت نیوز کد 164010.
-        گروه مطالعات جهانی اقتصاد کلان و مدیریت مالی خاورمیانه و شمال آفریقا. (1395). ناظر اقتصادی ایران به سوی همپیوندی مجدد.
-        لطفعلی‌پور، محمدرضا؛ فلاحی، محمدعلی و برجی، معصومه. (1390). بررسی تأثیر شاخص‌های سلامت بر رشد اقتصادی ایران. نشریه مدیریت سلامت، جلد 14، شماره 46: 70-57.
-        مرکز آمار ایران (1395-1390). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
-        مشکی، مهدی. (1390). تعیین عوامل موثر بر عملکرد شرکت‌های بورسی با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته و حداقل مربعات تعمیم‌یافته برآوردی. مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، دور سوم، شماره 1: 110-91.
-        نادری، ابوالقاسم. (1393). آموزش و رشد اقتصادی در ایران: یک ارزیابی بنیادی از مسائل و چالش‌های نظری و روش‌شناسی. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، سال نوزدهم، شماره 3: 129-93.
-        Alavi-Rad, A., Ghafouri, M., & Qureishi, N. (2014). Comparison of health impact on economic growth of Iran and countries of vision document. Journal of Sunrise Health, 3(13), 146-136 (In persian).
-        Ansari, M., (2019). Investigating the impact of health indicators on economic growth: A case study of Iran using time series data for 2015–89, 4th Annual Conference on Management and Business Economics, Tehran: Art and Culture Research Institute: https://www.civilica.com/Paper-MSECONF04-MSECONF04_025.html(In persian).
-        Anselin, L., & Griffith, D. A. (1988). Do spatial effecfs really matter in regression analysis?. Papers in Regional Science, 65(1), 11-34.
-        Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. The Review of Economic Studies, 58(2), 277-297.
-        Arellano, M., & Bover, O. (1995). Another look at the instrumental variable estimation of error-components models. Journal of Econometrics, 68(1), 29-51.
-        Baltagi, B. (2008). Econometric analysis of panel data. John Wiley & Sons.
-        Barro, R.J. (1996). Health, human capital and economic growth. Pan American Health Organization Regional Office of the World Health Organization, Washington DC, available at: http://www.paho.org/English/HDP/HDD/barro.pdf.
-        Becker, G.S. (1975). Human capital: a theoretical and empirical analysis. New York: Colombia University Press and National Bureau of Economic Research.
-        Behboudi, D., Bastan, F. & Afshari, M. (2011). Relationship between per capita health expenditure and per capita income in low- and middle-income countries (causality approach in panel data). Journal of Economic Modeling, 15, (15), 96-81(In persian).
-        Beyengju, J. (2002). Measurement of human capital input across countries: a method based on the laborer's income. Journal of Development Economics, 67(2), 333-349.
-        Bloom, D. E., Kuhn, M., & Prettner, K. (2018). Health and economic growth. Institute of Labor Economics, No.11939, 1-26.
-        Blundell, R., & Bond, S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models. Journal of Econometrics, 87(1), 115-143.
-        Central Bank of the Islamic Republic of Iran. Economic indicators, Economic Research Center (In persian).
-        Elmi, Z., & Jamshid-nejad, A. (2007). The effect of education on Iran's economic growth in 1971-2002. Journal of Humanities and Social Sciences (Special in Economics), 7(26), 154-136(In persian).
-        Emadzadeh, M. (2000). An analysis of internal performance in education. Journal of Isfahan University of Literature and Humanities, 22 & 23, 15-15 (In persian).
-        Emadzadeh, M., Samati, M., & Safi-Dastjerdi, D. (2011). The relationship between health expenditure and economic growth in Iranian provinces. Journal of Health Information Management, 7(8): 928-918(In persian).
-        Ghaffari, H., Younesi, A., & Rafiee, M. (2016). Analyzing the role of investment in education for sustainable development research, with special emphasis on environmental education. Journal of Environmental Education and Sustainable Development, 1(5), 22-1(In persian).
-        Greene, W. H. (2012). Econometric analysis. 7th. ed., New Jersey, Upper Saddle River, Pearson International.
-        Grossman, G. M., & Helpman, E. (1991). Quality ladders in the theory of growth. The Review of Economic Studies, 58(1), 43-61.
-        Hassan Shahi, M. (2017). Measuring the impact of health on economic growth. Journal of Health Management, 69(20), 7-18 (In persian).
-        Howitt, P. (2005). Health, human capital, and economic growth: A Schumpeterian perspective. Health and Economic Growth: Findings and Policy Implications, 1, 19-40.
-        Iran Statistical Center (2011-2016). Detailed results of the general population census and housing (In persian).
-        James. C. (2017). Health and inclusive growth. World Health Organization, chapter, 8, 195-213.
-        Jerjerzadeh, A., Khairizad, Sh., & Basirat, M. (2016). The relationship between health and labor productivity in developing countries. Journal of Productivity Management, 10(37), 71-80 (In persian).
-        Kamyab, B. (2015) Health services by country. Health News Code 164010 (In persian).
-        Kazemi-Nasab-Hashem-abadi, J. (2015). Investigating the relationship between health economics and growth and economic development. National Conference on Future Research, Humanities and Development (In persian)
-        Kolawole. O., & Titus. O.A. (2018). Human capital contribution to economic growth in Sub-Saharan Africa: does health status matter more than education?. Economic Analysis and Policy, 58, 131-140.
-        Lauer, J., Soucat, A., Araujo, E., & Weakliam, D. (2017). Pathways: the health system, health employment, and economic growth. In Health Employment and Economic Growth: An Evidence Base. Geneva: World Health Organization, 174.
-        Lesage, J. (1999). Spatial econometrics. Department of EconomicsUniversity of Toledo.
-        Leung, M. C., & Wang, Y. (2010). Endogenous health care and life expectancy in a neoclassical growth model. In Royal Economic Society Annual Conference 2003.
-        Lotf-ali-pour, M.R., Fallahi, M.A., & Borji, M. (2011). The impact of health indicators on Iranian economic growth. Journal of Health Management, 46(14), 57-70 (In persian).
-        Meshki, M. (2011). Determining the factors affecting the performance of stock exchange companies using the estimated generalized movement and generalized least squares method. Journal of Accounting Advances in Shiraz University, 3(1), 91-110 (In persian).
-        Middle East and North Africa Macroeconomic and Financial Management Global Studies Group. (2016). Iran's economic supervisor to reconnect (In persian).
-        Naderi, A. (2014). Education and economic growth in Iran: A fundamental assessment of theoretical issues and challenges and methodology. Journal of Planning and Budgeting, 19 (3), 93-129(In persian).
-        Ozcan, S., Ryder, H. E., & Weil, D. N. (2000). Mortality decline, human capital investment, and economic growth. Journal of Development Economics, 62(1), 1-23.
-        Paelinck. J., & Klaassen. L. (1979). Spatial Econometrics. Farnborough: Saxon House.
-        Panahi, H. & Al-emran, A. (2018). The impact of government health expenditures on economic growth in group D8 countries. Journal of Health and Development, 4(4), 1-10 (In persian).
-        Parsian, A. (2010). Basics of Mathematical Statistics. Isfahan University of Technology Publishing Center, 9th (In persian).
-        Raghfar, H., Mousavi, H., & Ardalan, Z. (2014). the impact of aging phenomenon and productivity changes on pension and macroeconomic variables in Iran using dynamic general equilibrium approach - overlapping generations model. Journal of Population of Association of Iran, 17(9), 7-35 (In persian).
-        Rahmani, T., & Bagherpur-oskoi, E. (2016). Analysis of the relationship between savings and economic growth in high and low inflation countries. Economic Growth and Development Research, 7(28), 71-82(In persian).
-        Romer, P. M. (1990). Human capital and growth: theory and evidence. Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, Spring 1990b, 32, 25186.
-        Sala-i-Martin, X. (1996). Regional cohesion: evidence and theories of regional growth and convergence. European Economic Review, 40(6), 1325-52
-         Sarlak, A. (2015). The impact of health indicators on economic growth of provinces of Iran. Journal of Health Management, 1(6), 1-11 (In persian).
-        Scheffler, R. M. (2004). Health expenditure and economic growth: An international perspective. Occasional Papers on Globalization, 1(10).
-        Schultz, T. W. (1961). Investment in human capital. The American Economic Review, 51(1), 1-17.
-        Sepehrdoust, H., Ghorban-Seresht, M., & Barouti, M. (2014). the unbalanced effect of human capital on health and education on economic growth. Journal of Economic Development Research, 16, 81-102 (In persian).
-        Shahabadi, A., & Puran, R. (2014). The effect of brain migration on economic growth in Iran. Journal of Commerce, 52, 64-35 (In persian).
-        Solow, R. M. (1965). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
-        Spence, M., & Lewis, M. (2009). Health and growth. The World Bank.
-        Taghavi, M. & Mohammadi, H. (2006). The impact of human capital on economic growth in Iran. Journal of Economics, 22, 15-44 (In persian)
-        Tari, F., Shirijian, M., Mehr-Ara, M. & Amiri, H. (2013), Private and public health expenditures and their impacts on economic growth in selected countries in the long term: A Bayesian model averaging approach. Economic Growth and Development Research, 10, 93-106 (In persian)
-        Wang, K. M., Lee, Y. M., Lin, C. L., & Tsai, Y. C. (2018). The effects of health shocks on life insurance consumption, economic growth, and health expenditure: A dynamic time and space analysis. Sustainable Cities and Society, 37, 34-56.
-        Weil, D.H. (2005). Accounting for the effect of health on economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 122(3), 1265-1306.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار