مقاله پژوهشی: آزادی اقتصادی و رشد، مقایسه کشورهای منطقه خاورمیانه و اتحادیه اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار. عضو هیت علمی دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی از دانشگاه یزد

چکیده

رشد اقتصادی و عوامل مؤثر بر آن،‌ یکی از موضوعات مهم علم اقتصاد در هر برهه زمانی بویژه در دهه‌های اخیر بوده است. با توجه به اهمیت موضوع، در ابتدا عوامل فیزیکی از قبیل نیروی کار و سرمایه در تحلیل‌های اقتصادی مورد توجه بود، اما از چند دهه گذشته، عوامل نهادی همچون آزادی اقتصادی نیز مورد توجه قرار گرفته و امروزه بیشتر اقتصاددانان و از جمله اقتصاددانان نهادگرا، به نقش مهم آزادی اقتصادیدر تحلیل‌های اقتصادی پی برده‌اند. در همین راستا، این مطالعه بر آن است تا تأثیر آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی در دو منطقه اقتصادی مهم جهان یعنی کشورهای منطقه خاور میانه و اتحادیه اروپا را با استفاده از روش رگرسیونی داده‌های تابلویی در دوره زمانی 2017-2000 مورد بررسی و تجزیه‌ و تحلیل قرار دهد. داده‌های مورد استفاده، به‌ صورت داده‌های تابلویی نامتوازن بوده و برای نتیجه‌گیری بهتر، از چندین متغیر مستقل و برای تخمین مدل از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) استفاده ‌شده است. نتایج تحقیق حاضر، نشان می‌دهد آزادی اقتصادی دارای تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاور میانه و اتحادیه اروپا در دوره زمانی مورد مطالعه بوده، اما میزان این تأثیرگذاری در کشورهای منطقه خاورمیانه، بیشتر از کشورهای منطقه اتحادیه اروپا است که نشانگر نقش مهم آزادی اقتصادی در ایجاد فضا و بستری مناسب برای ارتقاء رشد اقتصادی و ضرورت توجه به آن، در سیاست­گذاری اقتصادی کشورهای منطقه خاور میانه و خصوصاً جمهوری اسلامی ایران جهت نیل به رشد اقتصادی مطلوب و پایدار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Economic Freedom and Growth: Comparison of Middle Eastern and European Union Countries

نویسندگان [English]

  • Habib Ansari Samani 1
  • Navid Alizadeh 2
1 Assistant Professor, Faculty member of Economics, Management and Accounting Yazd University.
2 Master of Economic Science from Yazd University
چکیده [English]

Economic growth is one of the most important issues in economics. Initially, physical factors such as labor and capital were considered for explaining economic growth; however, institutional factors such as economic freedom have also been taken into consideration over the past decades. Today, most economists, including institutionalists, focus on economic freedom. In this regard, this study aims to examine the impact of economic freedom on economic growth in two major economic regions of the world, i.e. Middle East and European Union, using an unbalanced panel data model over the period 2000-2017. This paper uses the GLS method to estimate the model. The results show that economic freedom has a positive impact on the economic growth in the Middle East and the European Union, but this effect is higher in the Middle East than the European Union. This finding reflects the important role of economic freedom in creating an appropriate space and context for promoting economic growth. Thus, Middle Eastern countries especially Iran should pay attention to economic freedom in order to achieve favorable and sustainable economic growth

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Freedom
  • Economic Growth
  • Middle East
  • European Union
  • Panel data

مراجع

-        امیری، حسین؛ نوروزی عموقین، فریبا؛ پیرداده بیرانوند، محبوبه و علیزاده، شیوا. (1397). بررسی آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی با رویکرد اقتصاد مقاومتی (مطالعه موردی: کشورهای منطقه). مجله اقتصادی، شماره های 5 و 6 : 30-5.
-        بابکی، روح اله و سلیمی فر، مصطفی. (1393). نقش محیط کسب وکار و آزادی اقتصادی در رشد اقتصادی کشورهای منتخب با رویکرد داده های تابلویی (2013- 2004). مجله اقتصاد و توسعه منطقه ای، سال 21، شمارة  8: 152-121.
-        برومند، شهرزاد؛ شاه حسینی، سمیه؛ امینی، صفیار و فخر حسینی، سید فخرالدین. (1387). امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب (مطالعه تطبیقی). تهران: دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
-        بهکیش، محمد مهدی. (1389). اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن. تهران: انتشارات نشرنی، چاپ پنجم.
-        پاداش، حمید؛ حسن پور، اسماعیل و خسروی، امیر رضا. (1390). تبیین رشد اقتصادی ایران با رویکرد نهادی: نقش آزادی اقتصادی، آزادی سیاسی و فساد بر رشد اقتصادی ایران. مجله دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 4، شماره 9: 224- 193.
-        خادمی اردکانی، علیرضا. (1386). بررسی اثر آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز.
-        خداپرست مشهدی، مهدی؛ فلاحی، محمد علی و آریانا، امیر. (1393). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی ایران. پژوهشنامه اقتصاد کلان، سال 9، شماره 17: 98-75.
-        دادگر، یدالله. (1389). تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی (آزمونی مجدد). قم: انتشارات دانشگاه مفید، چاپ دوم.
-        درخشان فر، خاطره. (1393). رابطه بین آزادی اقتصادی و رشد اقتصادی در کشورهای MENA. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
-        رزمی، سید علی اکبر؛ رزمی، سید محمد جواد و شهرکی، سارا. (1388). تأثیر آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی با رویکرد مکتب نهادگرا: بررسی علّی. مجلة دانش و توسعه، سال 16،  شمارة 28: 157-127.
-        رنانی، محسن. (1376). بازار یا نابازار؟ بررسی موانع نهادی کارایی نظام اقتصادی بازار در اقتصاد ایران. سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی و انتشارات، تهران.
-        سامتی، مرتضی؛ صامتی، مجید و شهنازی، روح اله. (1385). تأثیر آزادی اقتصادی بر درآمد سرانه و رشد اقتصادی (با رهیافت Panel Data). پژوهشنامه اقتصاد کلان، دوره 6 ، شماره 20: 84-59.
-        شاه آبادی، ابوالفضل و بهاری، زهره. (1393). تأثیر ثبات سیاسی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب توسعه یافته و در حال توسعه. فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال 4، شماره 16: 72-53.
-        شاه آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد. (1394). وفور منابع طبیعی و تولید ناخالص داخلی سرانه در کشورهای نفتی با تأکید بر آزادی اقتصادی. فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال 5، شماره 20: 98-79. 
-        شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ امیری، بهزاد و ثمری، هانیه. (1394). تأثیر امنیت اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب G77. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، دوره 19، شماره 76: 149-115.
-        شهنازی، روح اله. (1384). تأثیر آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی و درآمد سرانه. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان.
-        متفکرآزاد، محمد علی؛ اسدزاده، احمد؛ امینی خوزانی، محسن و شیرکش، محمود. (1392). تحلیل اثرات همزمان آزادی اقتصادی، توسعه انسانی و آزادی سیاسی در کشورهای منتخب اسلامی (2010- 2001). فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال 4، شماره 13: 96-79.
-        مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد. (1382). ارزیابی اقتصاد ایران با رویکرد شاخص آزادی اقتصادی. تهران.
-        نادری، مرتضی و شربت اوغلی، احمد. (1386). بررسی نظری و تجربی تأثیر شرایط آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورها. فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، سال 9، شماره 32: 29-1.
-        هیبتی، فرشاد؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ نیکومرام، هاشم و احمدی، موسی. (1387). رابطه آزادی اقتصادی با مشارکت­های عمومی خصوصی و ارائه الگو برای ایران. فصلنامه مدل سازی اقتصادی، سال 2، شماره 2: 52-25.
 
-        Aisen, A., & Veiga, F. (2011). How does political instability affect economic growth? IMF Working Paper, No. 11/12, 1-28.
-        Amiri, H., Nowruzi Amoqin, F., Pirdade Biranvand, M., & Alizadeh, Sh. (2018). Investigating economic freedom on economic growth with resistance economics approach (Case study: Regional countries). Economic Journal, 5& 6, 5-30 (In Persian).
-        Asandului, L., Iacobuta, A., & Cautisanu, C. (2016). Modelling economic growth based on economic freedom and social progress. European Journal of Sustainable Development, 5(3), 229-238.
-        Ashby, N. J., & Sobel, R. S. (2008). Income inequality and economic freedom in the US states, Public Choice, 134(3-4), 329- 346.
-        Ashby, N. J., Karabegovic, A., McMahon, F., & Bueno, A. (2010). Economic freedom of North America, Fraser Institute, Annual Report.
-        Babaki, R., & Salimifar, M. (2014). The role of business environment and economic freedom on economic growth in selected countries by using Panel Data during 2004-2013. Journal of Economy Regional Development, 21, 8: 121-152 (In Persian). 
-        Baltaji, B. H. (2010). Unbalanced panel data models. Department of Economics, University of Vienna, 9, 1-19.
-        Behkish, M. M., (2010). Iranian economy in the context of globalization. Tehran: Nashr-e Ney Publications, Fifth Edition (In Persian).
-        Borromand, Sh., Shah Hosseini, S., Amini, S., & Fakher Hosseini, S. F., (2008). Economic security in Iran and several selected countries (comparative study). Tehran: Islamic Consultative Research Center (In Persian).
-        Carlsson, F., & Lundström, S. (2001). Economic freedom and growth:  decomposing the effects. Göteborg University, Department of Economics, Working Paper in Economics, No. 33.
-        Cebula, R. J. (2011). Economic growth, ten forms of economic freedom, and political stability: An empirical study using panel data, 2003-2007. Journal of Private Enterprise, 26(2), 61-81.
-        Dadgar, Y. (2010). The History of Evolutions of Economic Thought (Test again).Ghom:Mofid University Publishing. Second Edition (In Persian).
-        Derakhshan Far, KH. (2014). The relationship between economic freedom and economic growth in MENA countries. MSc in Economics, Faculty of Economics and Accounting, Islamic Azad University Central Tehran Branch (In Persian). 
-        Doucouliagos, C., & Ulubasoglu, M. A. (2006). Economic freedom and economic growth: Does specification make a difference?. European journal of political economy, 22(1), 60-81.
-        Economics Research Institute. (2003). Evaluating iran's economy by economic freedom index approach. Tehran (In Persian).
-        Edlund, K. (2017). Does economic freedom affect the growth rate? evidence from middle-income countries. International Business Program, Umea University.
-        Ershad Hussain, M., & Haque, M. (2016). Impact of economic freedom on the growth rate: A panel data analysis. Economies, 4(2), 5.
-        Gurgul, H., & Lach, L. (2011). The nexus between economic freedom and growth: Evidence from CEE countries in transition. Department of Applications of Mathematics in Economics, AGH University of Science and Technology in Cracow.
-        Hanh. T. Vu. (2010). The relationship between economic freedom and   economic growth: the transistion process in Vietnam and China, honors college at WKU, available at: digitalcommons.wku.edu/stu_hon_theses.
-        Harshbarger, W. (2002). Economic freedom. The Ludwig Von Mises Institute.
-        Heibati, F., Rahnamai Roodposhti, F., Nikuo Maram, H., & Ahmadi, M. (2008). Relationship between economic freedom and public-private partnerships and developing a model for Iran. Quartery Journal of Economical Modeling, 2(6), 25-52. (In Persian).  
-        Hristova, K. D. (2012). Does economic freedom determine economic growth? a discussion of the heritage foundation's index of economic freedom. Economics Department, Mount Holyoke College. South Hadley. MA 01075. A Thesis Submitted to the Faculty of Mount Holyoke College. In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of, Bachelor of Arts with Honors.
-        Johnson, B., Holmes, K. & Melanie, K. (2000). Index of economic freedom. Translated and summarized by Amin, M., Journal of Budget and Planning, 48, 105-134.   
-        Khademi Ardakani, A. (2007). The effect of economic freedom on economic growth. MSc in Economics, Faculty of Economics, Management and Social Sciences, University of Shiraz (In Persian).  
-        Khodaparast Mashhadi, M., Fallahi, M. A., & Ariana, A. (2014). The impact of social capital and economic freedom on Iranian economic growth. Iranian Economic Journal: Macroeconomics, 9(17), 75-98 (In Persian).
-        Kilich, C., & Arica, F. (2014). Economic freedom, inflation rate. Romanian Journal of Economic Forecasting, 17(1), 160-176.
-        Levin, A., Lin, C. F., & Chu, C. J. (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite- sample properties. Journal of Econometrics, 108, 1- 24.
-        Motafaker Azad, M. A., Asadzadeh, A., Amini Khozani, M., & Shirkosh, M. (2013). Analysis of the effects of economic freedom, human development and democracy in selected Islamic Countries (2001-2010). Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 4 (13), 79-96. (In Persian).
-        Naderi, M., & Sharbatoguli, A. (2007). The effect of economic freedom on economic growth. Iranian Journal of Economic Research,9(32) 1-29 (In Persian).  
-        Padash, H., Hassan Pour, E., & Khosravi, A. R. (2011). The institutional approach to explaining economic growth: The role of economic freedom, political freedom and corruption on economic growth. Financial Knowledge of Securities Analysis, 4(9), 193-224 (In Persian).
-        Razmi, S. A. K., Razmi, S. M. J. & Shahraki, S. (2009).  The effect of economic freedom on economic growth with institutional approach (Causal Investigation). Journal of Knowledge and Development, 16(28), 127-157 (In Persian).
-        Renani, M. (1997). Market or nonmarket? a study of market failure in Iranian economy. Planning and Budget Organization, Center for Socio-Economic Documents and Publications, Tehran (In Persian).
-        Sameti, M., Sameti, M., & Shahnazi, R. (2006). The impact of economic freedom on per capita income and economic growth (Panel Data Approach). Iranian Economic Journal: Macroeconomics, 6 (20), 59-84 (In Persian). 
-        Shahabadi, A., & Bahari, Z. (2014). Effect of political stability and economic freedom on the economic growth in selected developed and developing countries. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research. 4(16), 53-72. (In Persian). 
-        Shahabadi, A., & Sadegi, H. (2015). Natural resource abundance and GDP per capita in oil countries, with emphasis on the economic freedom. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research. 5(20), 79-98 (In Persian).
-        Shahabadi, A., Amiri, B., & Sameri, H. (2015). The effect of economic security on gross domestic product in selected countries of G77. Trade Studies Quarterly, 19 (76), 115-149 (In Persian).  
-        Shahnazi, R. (2005). The impact of economic freedom on economic growth and per capita income. MSc in Economics, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan (In Persian).
-        The Heritage Foundation. (2018). Methodology for the 31 economic freedom. available at: www.Heritage.org.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار