تجزیه و تحلیل تغییرات بهره‌وری نیروی کار 1390-1385؛ مطالعه موردی: استان تهران و سایر استان‌های کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناس اقتصاد/ سازمان برنامه و بودجه کشور

چکیده

استان تهران به‌طور متوسط، سهمی معادل 26 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را شامل می‌شود و از مهم‌ترین استان­های ایران به شمار می­رود؛ بنابراین، مقاله حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که مهم‌ترین مؤلفه تغییرات بهره‌وری نیروی کار در استان تهران در مقایسه با سایر استان‌های کشور کدام است؟ به همین منظور، از دو جدول داده ـ ستانده متقارن و به قیمت ثابت فعالیت در فعالیت سال 1385 مرکز پژوهش‌های مجلس و سال 1390 مرکز آمار ایران برای محاسبه جدول دو منطقه‌ای استان تهران و سایر مناطق به روش FLQ-RAS، استفاده شده است. سپس بر اساس چارچوب مطالعه دیازنباخر و همکاران (2000)، تغییرات بهره‌وری نیروی کار به تغییرات پنج عامل «ارزش‌افزوده»، «نیروی کار»، «تغییرات ساختاری»، «تجارت بین منطقه‌ای» و «تقاضای نهایی» تجزیه شده است. نتایج نشان می‌دهد، اثر تغییر تعداد نیروی کار در تهران مثبت بوده، درحالی‌که در سایر مناطق، این اثر بهره‌وری نیروی کار را تعدیل کرده است. همچنین، اثر تغییر ترکیب تقاضای نهایی در استان تهران، قریب به صفر بوده، اما در سایر مناطق، بهره‌وری نیروی کار را افزایش داده است. اثرات سایر عوامل مورد بررسی در استان تهران و سایر مناطق، موجب افزایش بهره‌وری نیروی کار شده‌اند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Decomposition of labor productivity changes during 2006-2011: The case of Tehran and Rest of Country

نویسندگان [English]

  • Esfandiar Jahangard 1
  • Afsaneh Sherkat 2
  • Jamal Kakaie 3
1 Associate Professor of Economics, Allameh Tabataba'i University
2 PhD candidate in Economics, Allameh Tabataba'i University
3 Expert in Economics, Planning and Budget Organization
چکیده [English]

Tehran as the most important province of Iran accounts for 26% of GDP, on average. This paper aims to answer this question: What is the most important component of changes in labor productivity in Tehran compared to the rest of country? To answer this question, two symmetric industry by industry input-output tables provided by Research Center of the Parliament in 2006 and Statistical Center of Iran in 2011 are used to compute two-region table of Tehran and rest of country at constant price by applying FLQ-RAS method. Then, according to Ditzenbacher et al(2000) study, the changes in labor productivity are decomposed into five factors including: “Value added coefficient”, “Direct labor requirement”, “Structural change”, “Interregional trade” and “Final demand”. The results show that the effect of change in the number of employees in Tehran is positive, while in the rest of country, this effect has moderated the labor productivity. In addition, the effect of the change in the component of final demand in Tehran is close to zero, while in rest of country, it increases the labor productivity. Furthermore, the other factors under study in Tehran and the rest of country have increased the labor productivity

کلیدواژه‌ها [English]

  • Labor productivity
  • Structural decomposition
  • Two-region input-output model
  • Tehran province

مراجع

 
        -            امینی، علیرضا. (1384). اندازه‌گیری و تحلیل روند بهره‌وری به تفکیک بخش‌های اقتصادی ایران. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، سال دهم، شماره 93: 110-73.
        -            بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، حساب‌های ملی و موجودی سرمایه.
        -            بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خلاصه تحولات اقتصادی کشور سال‌های 1385 و 1390.
        -            بانویی، علی اصغر؛ مهاجری، پریسا؛ صادقی، نرگس و شرکت، افسانه. (1396). یک روش ترکیبی جدید FLQ-RAS برای محاسبه جدول داده ـ ستانده منطقه‌ای؛ مطالعه موردی استان گیلان. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال بیست و دوم، شماره 71: 114-81.
        -            برایان، اسنودان و هوارد آر. وین. (1393). اقتصاد کلان جدید. ترجمه منصور خلیلی عراقی و علی سوری. تهران: انتشارات سمت.
    -      بزازان، فاطمه. (1390). مقیاس بهره‌وری کل عوامل تولید: رویکرد داده- ستانده. مجله سیاست‌گذاری اقتصادی، سال سوم، شماره 5: 168-143.
        -            بشیری، مهدی؛ نوری، افسانه و توکلی، محمدرضا. (1387). ارزیابی تغییرات بهره‌وری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص تورنکوئیست در بخش صنعت و معدن. فصلنامه اقتصاد کلان، سال هشتم، شماره 3: 80-59.
        -            تارنمای سازمان برنامه و بودجه کشور. (1397). قانون برنامه پنج‌ساله چهارم، پنجم و ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
        -            تارنمای مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. (1397). جداول داده ـ ستانده اقتصاد ایران، سال 1385.
        -            جهانگرد، اسفندیار. (1380). تحلیل بهره‌وری تولید ناشی از تغییر فناوری واسطه‌ای و عوامل اولیه فعالیت‌های اقتصادی ایران. مجله برنامه و بودجه، سال ششم، شماره 4: 39-59.
        -            جهانگرد، اسفندیار. (1393). تحلیل‌های داده ـ ستانده: فناوری، برنامه‌ریزی و توسعه، ، تهران: انتشارات آماره.
        -            جهانگرد، اسفندیار؛ دانشمند، آرین و ستاریفر، محمد. (1397). ارتباطات و بهبود بهره‌وری در ایران: تجزیه و تحلیل بخشی. مجله تحقیقات اقتصادی، دوره پنجاه و سوم، شماره 3: 567-543 .
        -            جهانگرد، اسفندیار؛ طایی، حسن و نادری، مژگان. (1391). تحلیل عوامل مؤثر بر بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، دوره هفدهم، شماره 63: 51-85 .
        -            خلیلیان، صادق و رحمانی، فاطمه. (1387). بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار در بخش کشاورزی ایران. مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، سال بیست و دوم، شماره 1: 89-79.
        -            رضاقلی، مهدیه و آقایی، مجید. (1396). سرمایه انسانی و بهره‌وری نیروی کار در استان‌های ایران. ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی، سال هفدهم، شماره‌های 1 و 2: 76-59.
        -            رضایی، جواد؛ فقیه نصیری، مرجان و توکلی، محمدرضا. (1387). ارزیابی تغییرات بهره‌وری کل عوامل تولید در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شاخص تورنکوئیست. پژوهش‌های اقتصادی، سال نهم، شماره 2: 122-103.
        -            سبحانی، حسن و عزیزمحمدلو، حمید. (1387). تحلیل مقایسه‌ای بهره‌وری عوامل تولید در زیر بخش‌های صنایع بزرگ ایران. تحقیقات اقتصادی، دوره چهل و سوم ، شماره 1: 119-87.
        -            شریفی، نورالدین، حسین زاده، رمضان (1392). بررسی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی استان گلستان با تأکید بر نقش اثرات سرریزی و بازخوردی منطقه‌ای: تحلیل داده ـ ستانده دو منطقه‌ای. فصلنامه پژوهشی‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال چهارم، شماره 15: 24-11.
        -            عباسیان، عزت الله و مهرگان، نادر. (1386). اجزای بهره‌وری کل عوامل تولید حمل و نقل و ارتباطات. پژوهشنامه حمل و نقل، سال چهارم، شماره 13: 38-23.
        -            فیض‌پور، محمد علی و شمس اسفندآبادی، علی. (1395). بهره‌وری نیروی کار و بیکاری: شواهدی از استان‌های ایران طی دوره برنامه چهارم توسعه (1388-1384). فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 16: 27-7.
        -            کهنسال محمدرضا و فاطمه حیات غیبی. (1394). مقایسه اختلاف منطقه‌ای بهره‌وری عوامل واسطه در تولید بخش‌های مختلف اقتصادی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). سال پانزدهم، شماره 1: 184-159.
        -            لطفعلی پور، محمدرضا و درخشانی، مجید. (1388). اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل بهره‌وری نهاده‌های تولیدی صنایع کوچک و متوسط در شهرک صنعتی توس. مجله دانش و توسعه، سال هفدهم، شماره 29: 64-39.
        -            مرکز آمار ایران، حساب‌های ملی و منطقه‌ای و جداول داده ـ ستانده اقتصاد ایران، سال 1390.
        -            مرکز آمار ایران، طرح آمارگیری نیروی کار، سال‌های 1384، 1385، 1389 و 1390.
        -            مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سال‌های‌ 1385 و 1390.
        -            Abbasian, E., & Mehregan, N. (2007). total factor productivity (tfp) in the transportation and communication sector in Iranian economy. The Journal of Transportation Research,.4(13), 23-38 (In Persian).
        -            Amini, A. (2004). measurement and trend analysis of productivity in iran’s various economic sectors. The Journal of Planning and Budgeting, 10, 73-110 (In Persian).
        -            Annual laber Survey, 2005, 2006, 2010, 2011, Statistical Center of Iran, Website (In Persian).
        -            Annual Review Central Bank of Iran 2005 & 2010 (In Persian).
        -            APO. Productivity data book, 2017.
        -            Banouei, A., Mahajeri, P., Sadeghi, N., & Sherkat, A. (2017). A new mixed FLQ-ras method for estimation of the Regional Input-Output Table (RIOT): case study of Gilan province. Iranian Journal of Economic Research, 22(71), 81-114 (In Persian).
        -            Basheri, M., Nouri, A., & Tavakoli, M. (2008). Evaluation of total factor productivity changes using the Tornquist index in the industry and mining sector. Iranian Economic Journal, 8(3), 59-80 (In Persian).
        -            Bazzazan, F. (2011). Measurement of total factor productivity using an input-output approach. The Journal of Economic Policy, 3(5), 143-168 (In Persian).
        -            Bhagwati, J. (1993). India in Transition: Freeing the Economy, Oxford: Clarendon Press.
        -            Chenery, H., & Watanabe, T. (1958). International comparisons of the structure of production. Economicetrica, 26(4), 487-521.
        -            Dietzenbacher, E., Hoen, A. R., & Los, B. (2000). Labor productivity in Western Europe 1975–1985: an intercountry, interindustry analysis. Journal of Regional Science, 40(3), 425-452.
        -            Easterly, W., & Levine, R. (2001). It's not factor accumulation: stylized facts and growth models (Vol. 6, 061-114). Central Bank of Chile.
        -            Feizpour, M. A., & Shams Esfandabadi, A. (2017). labor productivity and unemployment: evidence from Iran's provinces during the fourth development plan (1388-1388). Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 4(16), 7-27 (In Persian).
        -            Islamic Parliament Research Center of the IRAN. (2019). Output data tables of iranian economy, 2006 (In Persian).
        -            Jacob, J. (2003). Structural change, liberalization and growth: The Indonesian experience in an input-output perspective. ECIS, Eindhoven University of Technology, The Netherlands.
        -            Jahangard, E. (2001). Productivity analysis due to changes in intermediary technology and the primary factors of economic and economic activities of Iran. The Journal of Planning and Budgeting, 6(4), 39-50 (In Persian).
        -            Jahangard, E., Daneshmand, A., & Sattarifar, M. (2018). Telecommunications and the Iran productivity revival: a disaggregated analysis. Journal of Economic Research, 53(3), 543-567 (In Persian).
        -            Jahangard, E., Ghazal, R., & Ayoughi, E. (2014). The source of labor productivity growth in Norway, South Korea and Iran: A structural decomposition analysis, Iranian Economic Review, 18 (2), 1-23.
        -            Jahangard, E., Taee, H., & Naderi, M. (2012). Analysis of total factors productivity in Iran: An intersectoral linkage approach. Journal of Trade Studies, 17, 51-85 (In Persian).
        -            Khalilian, S., & Rahmani, F. (2008). Investigating factors affecting labor productivity in Iranian agriculture. The Journal of Agricultural Economics and Development, 22(1) , 79-89 (In Persian).
        -            Kohansal, M., & Hayatgheibi, F. (2015). a comparison of regional differences in the productivities of intermediate factors. The Economic Research, 15(1), 159-184 (In Persian).
        -            Law of the Fourth, Fifth, and Sixth Programs of the Economic, Social and Cultural Development of the Islamic Republic of Iran. Plan and Budget Organization Website (In Persian).
        -            Lotfalipour, M., & Derakhshani, M. (2010). Determination and analysis of factors productivity of medium and small-scale manufactories in Toos Industrial Town. Journal of Knowledge and Development, 17 (29), 39-64 (In Persian).
        -            Mankiw, N. G. (1995). The growth of nations. Brookings papers on economic activity, 1995(1), 275-326.
        -            National Population and Housing CensusS 2006 & 2011, Statistical Center of Iran, Website (In Persian).
        -            Output Data Tables of Iranian Economy 2011 & National and regional accounts. Statistical Center of Iran, Website (In Persian).
        -            Parente, S. L., & Prescott, E. C. (1999). Monopoly rights: A barrier to riches. American Economic Review, 89(5), 1216-1233.
        -            Rezagholi, M., & Aghaie, M. (2017). Human capital and labor productivity in the provinces of Iran. Monthly Quarterly Journal of Economic Research and Policies, Vol.17,NO.1, 59-76 (In Persian).
        -            Rezagholi, M., & Aghaie, M. (2017). Human capital and labor productivity in the provinces of Iran. Monthly Journal of Economic Research and Policies, 17(1), 59-76 (In Persian).
        -            Rezaie, J., Fagheh naseri, M., & Tavakoli, M. (2009). Evaluation of total factor productivity changes in Tehran Stock Exchange using the Tornquist index. The Economic Research, 9(2), 103-122 (In Persian).
        -            Rodrik, D. (Ed.). (2003). In search of prosperity: Analytic narratives on economic growth. Princeton University Press.
        -            Romer, C. D. (1993). The nation in depression. Journal of Economic Perspectives, 7(2), 19-39.
        -            Sharify, N., & Hosseinzadeh, R. (2014). Investigation of the factors affecting economic growth in Golestan Province, emphasizing the regional spillovers and feedback effects: Two regional input-output analysis. Journal of Economic Growth and Development Research, 4(15), 11-24 (In Persian).
        -            Snowdon, B., & Howard, R.V. (2013).  Modern Macroeconomics: Its Original Development and Current State, Translate by Khalili Eraqi, M. and Souri, A. Tehran: Samt Press (In Persian).
        -            Sobhanie, H., & Azizmmohamadi, H. (2000). Comparative analysis of the factor productivity in Iran's large manufacturing. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 43(1), 87-119 (In Persian).
        -            Solow, R. (1957). The review of economics and statistics, Journal of Review of Economics and Statistics, 39(3), 312-320.
        -            Yang, L., & Lahr, M. L. (2008). Labor productivity differences in China 1987-1997: An interregional decomposition analysis. The Review of Regional Studies, 38(3), 319-341.
        -            Yang, L., & Lahr, M. L. (2010). Sources of Chinese labor productivity growth: A structural decomposition analysis, 1987–2005. China Economic Review, 21(4), 557-570.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار