تجزیه اثر بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی مصرف بنزین به اثرات جانشینی و تولیدی با تأکید بر بخش حمل‌ونقل: مدل CGE

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا

چکیده

بنزین یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های نفتی کشور محسوب می‌شود که در قیاس با متوسط منطقه‌ای و جهانی، دارای مصرف بسیار بالایی بوده و تمهیدات جدی جهت بهبود کارآیی مصرف آن در کنار سایر سیاست‌های اقتصادی از جمله سیاست‌های قیمتی، امری ضروری محسوب می‌شود. با توجه به اینکه بهبود کارآیی انرژی توأم با شکل­گیری اثر بازگشتی است، لذا بی‏توجهی یا کم‌توجهی به اثر بازگشتی، به ناکارآمدی یا کم‌کارآمدی سیاست‏های بهبود کارآیی منجر خواهد شد. هدف اصلی مقاله حاضر، این است که عوامل مؤثر بر اثر بازگشتی «بنزین» و «سایر فرآورده‌های نفتی» را به­صورت کمّی تبیین کرده و اثر بازگشتی بخشی را به اثرات جانشینی و تولیدی تفکیک کند. نتایج، با به­کارگیری مدل CGE نشان می‌دهد که اولاً، اثر بازگشتی مربوط به "بنزین" و "سایر فرآورده­های نفتی" در همه بخش­های اقتصاد از جمله زیربخش­های حمل­ونقل، مثبت است؛ ثانیاً، بخش­های تولیدی که بیشترین سهم از کل مصرف بنزین کشور را دارند، عوامل اصلی در شکل‌گیری اثر بازگشتی بوده و سهم بیشتری از اثر بازگشتی گستره اقتصاد را به خود اختصاص داده­اند؛ ثالثاً، تجزیه اثر بازگشتی در سطح فعالیت­های تولیدی، حاکی از تسلط مکانیزم اثر جانشینی بر مکانیزم اثر تولیدی در شکل‌گیری اثر بازگشتی بخشی در کوتاه‌مدت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Decomposition of rebound effect of improving gasoline consumption efficiency into substitution and output effects with emphasis on transportation sector: CGE model

نویسنده [English]

  • Mossa Khoshkalam khosroshahi
Assistant Professor of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University
چکیده [English]

The consumption of gasoline, as an important oil product, is very high in Iran in comparison with the regional and global average. Hence, serious provisions should be made for improving gasoline consumption efficiency along with other economic policies including price policies. Since the improvement of energy efficiency is associated with the formation of a rebound effect, the ignorance of the rebound effect may lead to ineffectiveness or low effectiveness of efficiency improvement policies. The main objective of this paper is to explain quantitatively the factors affecting the rebound effect of "gasoline" and "other petroleum products" and to decompose the rebound effect into substitution and output effects. The results of simulation a computable general equilibrium (CGE) model shows that, first, the rebound effect of "gasoline" and "other petroleum products" is positive in all sectors of the economy including transport sub-sectors. Second, the manufacturing sectors accounting for the largest share of total gasoline consumption have large shares of the rebound effect in the country. Third, the decomposition of the rebound effect in the level of production activities indicates the dominance of substitution effect on the output effect in the short run.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rebound Effect
  • Gasoline
  • CGE

مراجع

-        اسماعیل­نیا، علی­اصغر و اختیاری، سارا. (1391). بررسی میزان اثرات بازگشتی بهبود راندمان خودروها بر مصرف سوخت. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال نهم، شماره 34: 213-185.
-        خوشکلام خسروشاهی، موسی. (1394). اثرات بازگشتی مربوط به بخش­های اقتصادی و خانوارها در نتیجه ارتقاء کارآیی مصرف گازوئیل. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 23(74): 54-31.
-        دل­انگیزان، سهراب؛ خانزادی، آزاد و حیدریان، مریم. (1395). برآورد و تحلیل اثرات بازگشتی مستقیم ناشی از بهبود کارآیی مصرف سوخت در بخش حمل­ونقل جاده­ای ایران. فصلنامه مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، سال ششم، شماره 21: 172-149.
-        سلیمیان، زهره؛ بزازان، فاطمه و موسوی، میرحسین. (1396). اثرات بهبود کارآیی سوخت­های فسیلی در صنایع انرژی­بر: رویکرد تعادل عمومی محاسبه­پذیر پویای بین زمانی. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال ششم، شماره 21: 200-163.
-        Allan, G., Hanley, N., McGregor, P., Swales, K., & Turner, K. (2007). The impact of increased efficiency in the industrial use of energy: A computable general equilibrium analysis for the United Kingdom. Energy Economics, 29(4), 779-798.
-        Delangizan, S., Khanzadi, A., & Heidarian, M. (2015). Estimation and analysis of direct rebound effects caused by improving fuel consumption efficiency in Iran's transportation and transportation sector. Journal of Applied Economics Studies, 6(21), 149-172 (In Persian).
-        Esmailnia, A. & Ekhtiari, S. (2012). Investigating the Rebound Effects of Improving Vehicle Efficiency on Fuel Consumption. Quarterly Journal of Energy Economics, 9(34), 185-213 (In Persian).
-        Freire, J. (2011). Methods to empirically estimate direct and indirect rebound effect of energy-saving technological changes in households. Ecological Modelling, 223(1), 32-40.
-        Gately, D. (1990). The US Demand for highway traveled and motor fuel. Energy Journal, 11(3), 59-73.
-        Khoshkalam Khosroshahi, M. (2015). The rebound effects of economic sectors and households as a result of improving the efficiency of diesel consumption. Quarterly Journal of Economic Research and Policy, 23(74), 31-54 (In Persian).
-        Koesler, S., Swales, K., & Turner, K. (2016). International spillover and rebound effects from increased energy efficiency in Germany. Energy Econ, 54, 444-52.
-        Lofgren, H., Harris, R. L., & Robinson, S. (2002). A standard computable general equilibrium (CGE) model in GAMS (Vol. 5). Intl Food Policy Res Inst.
-        Salimian, Z., Bazzazan, F., & Mousavi, M. (2016). The Effects of Improving the Efficiency of Fossil Fuels in the Energy Industry: A Total Time-Effective Dynamic Calculating Balance Approach. Iranian Energy Economics Researches, Vol. 6, No. 21: 163-200 (In Persian).
-        Saunders, H. D. (2013). Historical evidence for energy efficiency rebound in 30 US sectors and a toolkit for rebound analysts. Technological Forecasting and Social Change, 80(7), 1317-1330.
-        Sorrell, S. (2009). Jevon’s paradox revisited: the evidence for backfire from improved energy efficiency. Energy Policy, 3, 1456-69.
-        Thomas, B. & Azevedo, I. (2013). Estimating direct and indirect rebound effects for U.S. households with input-output analysis. Part 2: Simulation. Ecological Economics, 86, 188-198.
-        Zhou, M., Liu, Y., Feng, S., Liu, Y., & Lu, Y. (2018). Decomposition of rebound effect: An energy-specific, general equilibrium analysis in the context of China. Applied Energy, 221, 280-298.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار