مقاله پژوهشی: اثر نفوذ رانتی در تعمیق تأثیر ناکارایی نهادی بر پدیده نفرین منابع؛ رهیافت SFA

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اقتصاد نظری/ دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی

3 اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله، به دنبال بررسی ارتباط نهادها با پدیده نفرین منابع در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا با محوریت نقش نفوذ رانتی در تعمیق اثر ناکارآیی نهادی بر نفرین منابع بوده­ایم. برای تبیین و بررسی پدیده نفرین منابع، رویکردهای متفاوتی وجود دارد، به­گونه­ای که ادبیات تحقیق در مورد این موضوع، بسیار گسترده و وسیع است. در این میان، رویکرد تحلیل نهادی از مزیت­ جامع بودن و ایجاد امکان قیاس تطبیقی میان نمونه­های مورد مطالعه برخوردار است، و به همین سبب در این مقاله، از این رویکرد بهره برده­ایم. روش­شناسی کمّی پژوهش مبتنی بر رهیافت تحلیل مرزی تصادفی (SFA) است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که علاوه بر نقش نهادها در ظهور نفرین منابع در این کشورها، درصد زیادی از ناکارآیی نیز به واسطه تداوم ضعف نهادی ناشی از نفوذ رانتی بوده است، لذا این کشورها برای افزایش کارآیی و رهایی از نفرین منابع، نیازمند اصلاحات نهادی می­باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Rent Leverage on Deepening the Impact of Institutional Inefficiency on Resource Curse: The SFA Approach

نویسندگان [English]

  • Hamid Nazeman 1
  • Teymour Mohammadi 2
  • Alireza Raanaei 3
1 Theoretical economics, faculty of economics, university of Allameh Tabatabaei
2 theoretical economics
3 Energy Economics, faculty of economics, University of Allameh Tabatabaei
چکیده [English]

This paper attempts to investigate the relationship between institutions and the resource curse in selected Middle East and North African countries, considering the central role of rent leverage on deepening the effect of institutional ineffectiveness on resource curse. There are various approaches to explain and investigate the resource curse, so that the research literature on this subject is widespread and expansive. Meanwhile, the institutional analysis approach has the advantage of being comprehensive and capable of providing comparisons among the cases under study, which is why the present study benefits from this approach. Quantitative methodology of the study is based on Stochastic Frontier Analysis (SFA). The findings reveal that, besides the role of institutions in the emergence of resource curse in the selected countries, a high percentage of inefficiency is due to the continued weakness of the institutions, because of rent leverage. Hence, these countries need institutional reforms in order to increase the efficiency and to get rid of the resource curse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resource Curse
  • Institutional Inefficiency
  • Stochastic Frontier Analysis
  • Rent Leverage

مراجع

-         رحمانی، تیمور و گلستانی، ماندانا. (1388). تحلیلی از نفرین منابع نفتی و رانت جویی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب نفت­خیز. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 89: 86-57.
-     عجم­اوغلو، دارون. (2012). چرا ملت­ها شکست می­خورند؟ ریشه­های قدرت، ثروت و فقر. ترجمه محسن میردامادی و محمدحسین نعیمی­پور.(1394) تهران: انتشارات روزنه.
-         کاتوزیان، همایون. (1395). در جستجوی جامعه بلندمدت. تهران: نشر نی.
-         کارل، تری­لین. (1393). معمای فراوانی، رونق­های نفتی و دولت­های نفتی. ترجمه­ جعفر خیرخواهان. تهران: نشر نی.
-         معیدفر، سعید؛ حاضری، علی محمد؛ طالبان، محمدرضا و احمدی، حسین. (1390). آزمون نظریه نفرین منابع با رویکرد تحلیل تطبیقی بین کشوری. مسائلاجتماعیایران، شماره 2: 184-159.
-         مهرآرا، محسن؛ حمید، ابریشمی و زمانزاده نصر آبادی، حمید. (1389). تفسیری از فرضیه نفرین منابع در کشورهای صادرکننده نفت: تکانه­های مثبت نفتی، از چه سطح آستانه­ای برای رشد اقتصادی، مضر است؟. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هشتم، شماره 28: 134-119.
-         مؤمنی، فرشاد و صمدیان، فرزانه. (1392). تأثیر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تبدیل موهبت به نفرین منابع نفتی (مورد مطالعه ایران). پژوهشنامهاقتصادی. دوره 13. شماره 50:  62-17.
-         نادری، یونس و زبیری، هدی. (1396). نفت و سرمایه انسانی: تفکری دوباره بر فرضیه نفرین منابع در ایران. پژوهشنامهاقتصادانرژیایران، شماره 23: 153-185.
-          Aigner, D., Lovell, C. K., & Schmidt, P. (1977). Formulation and estimation of stochastic frontier production function models. Journal of Econometrics, 6(1), 21-37.
-          Amsler, C., Prokhorov, A., & Schmidt, P. (2016). Endogeneity in stochastic frontier models. Journal of Econometrics, 190(2), 280-288.
-          Andersen, J.  & Aslaksen, S. (2010). Oil and political survival. Annual Review of Sociology, 25(1), 441-466.
-          Badeeb, R. A., Lean, H. H., & Clark, J. (2017). The evolution of the natural resource curse thesis: A critical literature survey. Resources Policy, 51, 123-134.
-          Bagley, C. A., Abubaker, M., & Shanaz, A. (2018). Woman and management: a conceptual review, with a focus on Muslim women in management roles in Western and in Muslim-Majority countries. Open Journal of Business and Management, 6(02), 498.
-          Baland, J. M., & Francois, P. (2000). Rent-seeking and resource booms. Journal of Development Economics, 61(2), 527-542.
-          Barro, R. J., & Lee, J. W. (2013). A new data set of educational attainment in the world, 1950–2010. Journal of Development Economics, 104, 184-198.
-          Battese, G. E., & Coelli, T. J. (1995). A model for technical inefficiency effects in a stochastic frontier production function for panel data. Empirical Economics, 20(2), 325-332.
-          Boos, A. (2011). The theoretical relationship between the resource curse hypothesis and genuine savings. In annual meeting of the International Studies Association Conference, Montreal, Quebec, Canada.
-          Boserup, E., Tan, S. F., & Toulmin, C. (2013). Woman's role in economic development. Routledge.

-          Brambor, T. (2008). Oil and institutional change: Is there a resource curse. In Conference of the Midwest Political Science Association.

-          Bravo-Ortega, C., & De Gregorio, J. (2007). The relative richness of the poor? Natural resources, human capital, and economic growth. The World Bank.
-          Brunnschweiler, C. N. (2008). Cursing the blessings? Natural resource abundance, institutions, and economic growth. World Development, 36(3), 399-419.
-          Caselli, F., & Cunningham, T. (2009). Leader behaviour and the natural resource curse. Oxford Economic Papers, 61(4), 628-650.
-          Chirinko, R. S. (2008). The long and short of it. Journal of Macroeconomics, 30(2), 671-686.
-          Cingranelli, D. L., & Richards, D. L. (2010). The Cingranelli and Richads (CIRI) Human Rights Data Project. Hum. Rts. Q., 32, 401.
-          Costa, H. K., & Santos, E. M. (2013). Institutional analysis and the “resource curse” in developing countries. Energy Policy, 63, 788-795.
-          Couttenier, M. (2009). Relationship between natural resources and institutions. Université Paris1 Panthéon-Sorbonne (Post-Print and Working Papers) halshs-00332490, HAL.
-          Farzanegan, M. R. (2013). Oil and the future of Iran: a blessing or a curse. Legatum Institute Future of Iran series, London.
-          Farzanegan, M. R., & Habibpour, M. (2014). Direct distribution of rents and the resource curse in Iran: A micro-econometric analysis.  CESifo Working Paper Series 4824, CESifo Group Munich.
-          Frankel, J. A. (2012). The natural resource curse: a survey of diagnoses and some prescriptions. Working Paper Series rwp12-014, Harvard University.
-          Greene, W. (2005). Reconsidering heterogeneity in panel data estimators of the stochastic frontier model. Journal of Econometrics, 126(2), 269-303.
-          Griffith, R., Redding, S., & Reenen, J. V. (2004). Mapping the two faces of R&D: Productivity growth in a panel of OECD industries. Review of Economics and Statistics, 86(4), 883-895.
-          Gylfason, T. (2001). Natural resources, education, and economic development. European Economic Review, 45(4-6), 847-859.
-          Karl, T. L. (1997). The paradox of plenty: Oil booms and petro-states (Vol. 26). Univ of California Press.
-          Katouzian, H. (2016). In search of Long-run Society. Tehran: Nay Publishing Group. (In Persian)
-          Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2011). The worldwide governance indicators: methodology and analytical issues. Hague Journal on the Rule of Law, 3(2), 220-246.
-          Keenan, P. J. (2014). International Institutions and the Resource Curse. Penn St. JL & Int'l Aff., 3, 216.
-          Klump, R., McAdam, P., & Willman, A. (2007). Factor Substitution and factor augmenting technical progress in the US. Review of Economics and Statistics, 89, 183-92.
-          Luciani, F. G. (2015). Allocation vs. production states: A theoretical framework. In The rentier State (pp. 77-96). Routledge.
-          Ma, H., Shi, C., & Chou, N. T. (2016). China’s water utilization efficiency: An analysis with environmental considerations. Sustainability, 8(6), 516.
-          Mahdavy, H. (1970). The patterns and problems of economic development in a rentier stare: The case of Iran. In M. A. Cook (Ed.), Studies in Economic History of the Middle East. London: Oxford University Press.
-          Markle, L. (2013). Women and economic development in the Middle East and North Africa.  Student Papers in Public Policy, 1(1).
-          Marshall, M. G., Jaggers, K., & Gurr, T. R. (2010). Polity iv project: Political regime characteristics and transitions, 1800-2009. Center for International Development and Conflict Management at the University of Maryland College Park.
-          McAdam, P., & Christopoulos, D. (2015). Efficiency, Inefficiency and the MENA Frontier (No. 1757).
-          McQuinn, K., (2013). The United States as a growth leader for the Euro Area-A multi-sectoral approach (No. 13/RT/09). Central Bank of Ireland.
-          Meeusen, W. & van den Broeck, J. (1977). Efficiency estimation from Cobb-Douglas production functions with composed error. International Economic Review, 8, 435-444.
-          Mehlum, H., Moene, K., & Torvik, R. (2006). Institutions and the resource curse. The Economic Journal, 116(508), 1-20.
-          Mehrara, M. & Abrishami, H. & Zamanzadeh, H. (2010). An interpretation of the resource curse hypotheses in oil exporting countries: positive oil momentum at what levels are harmful to economic growth?. Journal of Energy Economy Studies, 28, 119-134. (In Persian)
-          Moayadfar, S., Hazeri, A., Taleban, M. & Ahmadi, H. (2012). Examination on Resource Curse Theory, by cross-country comparative analysis. Survey Social Issues in Iran. 2, 159-184. (In Persian)
-          Momeni, F. & Samadian, F. (2013). Institutional quality effect on converting mechanism from blessing to oil resource curse. Journal of Economic Researching, No. 50, 17-62. (In Persian)
-          Nabli, M. K. (2007). Long term economic development challenges and prospects for the Arab countries. In Nabli, M. K., editor, Breaking the Barriers to Higher Economic Growth: Better Governance and Deeper Reforms in the Middle East and North Africa. Washington: The World Bank.
-          Naderi, Y. & Zobayri, H. (2017). Oil and human capital: rethinking on hypothesis of resource curse in Iran.  Research Journal of Energy Economy of Iran, 23, 153-185. (In Persian)
-          Olsson, O., & Hibbs Jr, D. A. (2003). Biogeography and long-run economic development. European Economic Review, 49(4), 909-938.
-          Rahmani, T. & Golestani, M. (2009). An analysis of oil resources curses and rent-seeking on the distribution of income in selected oil-producing countries. Journal of Economic Researching, 89, 57-86. (In Persian)
-          Ross, M. L. (1999). The political economy of the resource curse. World Politics, 51(2), 297-322.
-          Ross, M. L. (2001). Does oil hinder democracy?. World Politics, 53(3), 325-361.
-          Sachs, J. D., & Warner, A. M. (1997). Natural resource abundance and economic growth (No. w5398). National Bureau of Economic Research.
-          Schmidt, P. and Sickles, R. C. (1984). Production frontiers and panel data. Journal of Business and Economic Statistics, 2(4), 367-74.
-          Shao, S., & Yang, L. (2014). Natural resource dependence, human capital accumulation, and economic growth: A combined explanation for the resource curse and the resource blessing. Energy Policy, 74, 632-642.
-          Smith, B. (2015). Resource wealth as rent leverage: Rethinking the oil–stability nexus. Conflict Management and Peace Science, 34(6), 597-617.
-          Stijns, J. P. (2006). Natural resource abundance and human capital accumulation. World Development, 34(6), 1060-83.
-          Torres, N., Afonso, Ó., & Soares, I. (2013). A survey of literature on the resource curse: critical analysis of the main explanations, empirical tests and resource proxies (No. 1302). Universidade do Porto, Faculdade de Economia do Porto.
-          Torvik, R. (2001). Learning by doing and the Dutch disease. European Economic Review, 45(2), 285-306.
-          Van der Ploeg, F. (2010). Natural resources: curse or blessing?. Journal of Economic Literature, 49(2), 366-420.
-          Vandewalle, D. (2018). Libya since independence: oil and state-building. Cornell University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار