تأثیر وفور منابع طبیعی بر کیفیت حکمرانی کشورهای در حال توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 محققان جوان و باشگاه نخبگان، شعبه بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران

2 استاد اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

در دهه­ گذشته، موضوع نفرین منابع طبیعی با مشاهده عملکرد ضعیف کشورهای دارای منابع طبیعی فراوان مطرح شد. انتظار می­رفت کشورهایی که از منابع طبیعی بیشتری برخوردارند، در مقایسه با کشورهایی که از چنین منابعی کمتر بهره­مند هستند، عملکرد  بهتری داشته باشند. اما شواهد تجربی، خلاف این انتظار را نشان می­دهد. به نظر می­رسد منابع طبیعی در این کشورها، به جای رحمت، نحسی و بلا با خود به همراه آورده باشند. این پژوهش با استفاده از روش داده­های ترکیبی به بررسی رابطه آماری بین وفور منابع طبیعی و شاخص­های حکمرانی خوب به عنوان سنجه­ای از توسعۀ نهادی در کشورهای در حال توسعه طی دورۀ  2014- 1996 می­پردازد. شواهد آماری مستحکم، اثر منفی وفور منابع طبیعی بر کیفیت حکمرانی و شاخص­های حکمرانی خوب را در کشورهای در حال توسعه تأیید می­کند. همچنین نتایج تخمین­ها حاکی از آن است که لگاریتم درآمد سرانه و درآمدهای مالیاتی و کمک­های بلاعوض، اثر مثبت و لگاریتم جمعیت، اثر منفی و معنی داری بر کیفیت حکمرانی دارند. به علاوه، با تفکیک کشورهای در حال توسعه به دو گروه کشورهای با درآمد سرانه بالا و پایین، مشاهده شد که کشورهای با درآمد بالاتر، در تبدیل ثروت ناشی از منابع به شرایط حکمرانی بهتر و رشد و توسعۀ اقتصادی، موفق­تر عمل نموده­اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Abundance of Natural Resources on Governance Guality in Developing Countries

نویسندگان [English]

  • Mozhgan Moeinifard 1
  • Mohsen Mehrara 2
1 Young Researchers and Elite Club, Baft Branch, Islamic Azad University, Baft, Iran
2 Professor of Economics, University of Tehran
چکیده [English]

In the past decade, the subject of the natural resources’ curse was raised due to the poor performance of countries having rich natural resources compared to countries with poor natural resources. It was expected that countries with abundant natural resources would have better performance. Nevertheless, empirical evidence indicated the contrary results. It seems abundance of natural resources in these countries is a curse rather than a blessing. Using panel data, this research investigates the correlation between the abundance of natural resources and good governance indicator as a measure of institutional development in developing countries during 1996- 2014. The robust statistical evidence confirms the negative impact of abundance of natural resources on the overall governance quality (average of six indicators of good governance) and good governance indicators in developing countries. The estimation results suggest that the logarithm of GDP per capita, tax revenues, and grants have positive effects on the governance quality, but logarithm of the population has significant negative effect on dependent variable. In addition, a breakdown of developing countries into two groups of countries with high per capita income and low-income indicated that countries with high per capita income have been more successful in channelizing resource rent towards better governance, economic growth and development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Resources
  • Good Governance
  • Developing Countries
  • Panel Data

مراجع

 
-        ابراهیمی، محسن و سالاریان، محمد. (1388). بررسی پدیدة نفرین منابع طبیعی در کشورهای صادرکنندة نفت و تأثیر حضور در اوپک بر رشد اقتصادی کشورهای عضو آن. فصلنامۀاقتصادمقداری، دورة 6، شمارة 1، صص 100-77.
-        پورجوان، عبداله؛ شاه آبادی، ابوالفضل؛ قربان نژاد، مجتبی و امیری، حسین. (1392). تأثیر وفور منابع طبیعی بر عملکرد حکمرانی کشورهای برگزیده نفتی و توسعه­یافته: رویکرد پانل GMM. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 16، صص1-32.
-        حاجی یوسفی، امیر محمد. (1376). رانت، دولت رانتیر و رانتیریسم: یک بررسی مفهومی. اطلاعات سیاسی- اقتصادی،  شماره 126 -125، صص 155-152.
-        حاجی یوسفی، امیرمحمد. (1388). دولت، نفت و توسعه اقتصادی در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-        خضری ، محمد. (1381). رانت و رانت­جویی هزینه­های اجتماعی. گزارش تحقیقاتی پژوهشکده مطالعات راهبردی، شماره 81.
-        رزمی، سیدمحمدجواد؛ شهرکی، سارا و کلایی، محمدرضا. (1389). بررسی رابطه بین تجارت بی­الملل و رشد اقتصادی با استفاده از شاخص حکمرانی خوب. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 59، صص 162- 137.
-        زراءنژاد، منصور و انواری، ابراهیم. (1384). کاربرد داده­های ترکیبی در اقتصاد سنجی. فصلنامه بررسی­های اقتصادی، دوره 2، شماره 4، صص. 52-21.
-        شاه­آبادی، ابوالفضل و پورجوان، عبداله. (1391). رابطه حکمرانی با شاخص­های توسعۀاقتصادی-اجتماعی کشورهای برگزیده. دو فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال نهم، شمارة 2، صص 75-53.
-        کمیجانی، اکبر و سلاطین، پروانه. (1387). تأثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در گروه کشورهای منتخب  OECDو OPEC.  فصلنامۀ مدلسازی اقتصادی، سال دوم، شمارة 2، پیاپی 6، صص 24-1.
-        مهرآرا، محسن و علیرضا کیخا. (1387). نهادها، نفت و رشد اقتصادی در کشورهای متکی به نفت طی دوره (2005-1997): روش پانل هم انباشتگی. فصلنامه اقتصاد مقداری، صص 78-53.
-        میرترابی، سعید. (1387). مسائل نفت ایران؛ تهران: نشر قومس، چاپ چهارم.
-        ندیری، محمد و محمدی، تیمور. (1390). بررسی تأثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده­های تابلویی پویا. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال پنجم، شماره 3، صص 24-1.
-        Auty, R. M. (2007). Natural resources, capital accumulation and the resource curse. Ecological economics, 61(4), 627-634.
-        Beblawi, H. and Giacomo L. (1987) The Rentier State in the Arab World; London Croom Helm Pub: 11-12.
-        Brunnschweiler, C. N., & Bulte, E. H. (2008). The resource curse revisited and revised: A tale of paradoxes and red herrings. Journal of environmental economics and management, 55(3), 248-264.
-        Cavalcanti, T. V. D. V., Mohaddes, K., & Raissi, M. (2011). Growth, development and natural resources: New evidence using a heterogeneous panel analysis. The Quarterly Review of Economics and Finance, 51(4), 305-318.
-        Clark, J. (1997). Petro-politics in Congo. Journal of Democracy, 8(3), 62-76.
-        Cohen, A. (2004). Models and Policies for Oil Production, Revenue Collection, and Public Expenditure: Lessons for Iraq. Ecological Economics, 61(1), 627-634.
-        Friedman, T. L. (2006). The first law of petropolitics. Foreign Policy, 154(3), 28-36.
-        Jensen, N., & Wantchekon, L. (2004). Resource wealth and political regimes in Africa. Comparative political studies, 37(7), 816-841.
-        Kolstad, I., & Wiig, A. (2012). Testing the Pearl Hypothesis: Natural resources and trust. Resources Policy, 37(3), 358-367.
-        Knack, S. (2009). Sovereign rents and quality of tax policy and administration. Journal of Comparative Economics, 37(3), 359-371.
-        Leenders, R., & Sfakianakid, J. (2003). Middle East and North, World Bank Global Corruption Report: www.World Bank.Org.
-        McDonald, G. and Gary, I. (2003). Integrated approaches to peacebuilding in Africa’s petro-states; Trócaire Development Review, Dublin: 87-103, ISSN 0790-9403.
-        Moore, M. (2004). Revenues, state formation, and the quality of governance in developing countries. International Political Science Review, 25(3), 297-319.
-        Ross, M. L. (2001). Does oil hinder democracy?. World politics, 53(3), 325-361.
-        Van Der Ploeg, R. (2006). Challenges and opportunities for resource rich economies. EUI, Florence, University of Amsterdam, CEPR and CESifo, Draft: 10.
 
 
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار