بررسی رابطه بین قیمت سهام و نرخ ارز در کشورهای صادرکننده نفت: رویکرد هم انباشتگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تبریز

2 دانشیار اقتصاد دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز

چکیده

هدف این پژوهش،بررسی رابطه بین قیمت سهام و نرخ ارز با در نظر گرفتن قیمت نفت در کشورهای صادرکننده نفت است. برای بررسی همگرایی بین متغیرها از آزمون‌های همگرایی کائو و پدرونی و برای برآورد بردار ضرایب بلندمدت از آزمون‌های FMOLSو DOLSدر دوره 2011-2009 در قالب داده­های ماهانه استفاده کرده‌ایم. برای بررسی روابط علی کوتاه‌مدت بین متغیرها نیز از روش تصحیح برداری مبتنی بر آزمون PMGبهره گرفته‌ایم. نتایج نشان می‌دهد در بلندمدت بین متغیرها هم‌انباشتگی وجود دارد، به‌طوری که ضرایب بلندمدت حاکی از رابطه مثبت بین قیمت سهام و نرخ ارز بوده و رابطه بین قیمت نفت و نرخ ارز منفی است. همچنین، نتایج آزمون تلفیقی میانگین گروه نشان می‌دهد که بین تمام متغیرها علیت دو طرفه حاکم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining Relationship Between Stock Prices and Exchange Rate in Oil-Exporting Countries

نویسندگان [English]

  • Mohsen Pourebadolahan 1
  • Hosein Asgharpour 2
  • Hamid Zolghadr 3
1 Associate Professor at Tabriz University
2 Associate Professor at Tabriz University
3 Ph.D. student of Tabriz University
چکیده [English]

Purpose of this study is to examine the relationship between stock price and exchange rate by considering the oil price in oil-exporting countries. In order to examine the co-integration between variables, Pedroni and Kao tests are performed. In addition, FMOLS and DOLS tests are performed on monthly basis data to obtain long-run vector coefficients over 2009 – 2011 period. Furthermore, Short-run relationship between variables are examined by pooled mean group (PMG) test based on vector error correction model (VECM). I can be inferred from the results that there is co-integration between variables in the long-run. The long-run coefficients indicate a positive relationship between stock price and exchange rate and a negative relationship between oil price and exchange rate. Moreover, the results from PMG test demonstrate mutual causality between all the variables.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange Rate
  • Stock Price
  • Oil-Exporting Countries
  • Pooled Mean Group (PMG)

مراجع

-        ابراهیمی، محسن و شکری، نوشین. (1390). سیاست پولی و مکانیسم انتقال تکانه‌ی قیمتی نفت به بازار سهام در ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه، شماره 3، صص 66-33.
-        استادی، حسین؛ شجری، هوشنگ و رئیسی، عادله. (1393). بررسی تأثیر ریسک نرخ ارز بر ریسک قیمت سهام صنعت پتروشیمی (1390-1381). فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی. شماره 13، صص 1-24.
-        برقی اسگویی، محمدمهدی؛ متفکرآزاد، محمدعلی و شهباززاده خیاوی، اتابک. (1393). مدلسازی آثار غیرخطی تغییرات نرخ ارز واقعی و قیمت نفت خام بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران (رهیافت رژیم‌های مارکوف- سوئیچینگ). فصلنامه تحقیقات مدل سازی اقتصادی. دوره 4، شماره 14، صص 85-109.
-        بزازان، فاطمه؛ علی‌نژاد مهربانی، فرهاد و شیدی زاده، مهناز. (1388). بررسی رابطه بلندمدت قیمت نفت خام و نرخ ارز واقعی دلار آمریکا به دو روش جوهانسن- جوسلیوس و ARDL. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 22، صص 117-93.
-        حسن زاده، علی؛ نظریان، رافیک و کیانوند، مهران. (1390). بررسی تأثیر شوک‌های سیاست پولی بر نوسانات شاخص قیمتی سهام در ایران. فصل‌نامه پول و اقتصاد، شماره 9.
-        حیدری، حسن و بشیری، سحر. (1391). بررسی رابطه بین نا اطمینانی نرخ واقعی ارز و شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران: مشاهداتی بر پایه مدل VAR-GARCH. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی شماره 9.
-        حیدری، حسن؛ فعالجو، حمیدرضا و کرمی فاطمه. (1392). بررسی تجربی تأثیر نااطمینانی نرخ ارز واقعی بر شاخص کل قیمت سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران در چهارچوب رهیافت آزمون کرانه‌ها. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی – ایرانی) سال سیزدهم، شماره 49، صص 176-151.
-        حلافی، حمیدرضا و سعیدی، ناصر. (1391). بررسی واکنش‌های متقابل نا اطمینانی در نرخ ارز و شاخص قیمت سهام بورس تهران، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق). دوره 9، شماره 1، صص 53-37.
-        دایی کریم‌زاده، سعید؛ شریفی‌رنانی، حسین و قاسمیان مقدم، لطفعلی. (1393). اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام بانک‌ها، مجله اقتصادی (دوماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی). شماره 13، صص 65-90.
-        شاهدانی، مهدی صادقی و محسنی، حسین. (1392). تأثیر قیمت نفت بر بازده بازار سهام: شواهدی از کشورهای صادرکننده نفت خاورمیانه. پژوهش‌های برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری انرژی، سال اول، شماره 3، صص 16-1.
-        شریعتی، اعظم؛ مرادی، مهرداد و زراعت کیش، یعقوب. (1392). بررسی روابط بلندمدت نوسانات شاخص سهام و قیمت نفت بر رشد اقتصادی در کشورهای عضو دی هشت. اولین همایش الکترونیک ملی چشم انداز اقتصاد ایران، 28 آذر 1392.
-        شکیبایی، علیرضا؛ افلاطونی، عباس و نیکبخت، لیلی. (1387). بررسی رابطه بلندمدت بین نرخ ارز و قیمت‌های نفت در کشورهای عضو اوپک. مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 25.
-        شکی، سمانه و توفیقی، حمید. (1392). تأثیر نوسانات نرخ ارز بر بازدهی بازار سهام ایران. دومین همایش ملی راهکارهای توسعه اقتصادی با محوریت برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشکده علوم انسانی – دانشگاه آزاد اسلامی سنندج.
-        صالحی کمروردی، محسن. (1391). تأثیر تجارت خارجی بر ارزش افزوده بخش کشاورزی (مطالعه موردی: کشورهای گروه دی هشت). پایان‌نامه، کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، صص10-20.
-        صمدی، سعید؛ شیرانی فخر، زهره و داودزاده، مهتاب. (1386). بررسی میزان اثرپذیری شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا (مدل‌سازی و پیش‌بینی). فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، دوره 4، شماره 2.
-        طاهری، حامد و صارم صفاری، میلاد. (1390). بررسی رابطه بین نرخ ارز و شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران: با استفاده از رویکرد ARDL. فصلنامه روند پژوهش‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 60، صص 63 – 80.
-        کریم‌زاده، مصطفی. (1385). بررسی رابطه بلندمدت شاخص قیمت سهام با متغیرهای کلان پولی با استفاده از روش همجمعی در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشی اقتصاد ایران، سال هشتم شماره 26.
-        مرادی، سمیه و نجفی زاده، سید عباس. (1392). اثر سیاست پولی بر بازده شاخص سهام (مطالعه موردی: ایران). اولین همایش الکترونیکی ملی چشم‌انداز اقتصاد ایران.
-        موسایی، میثم؛ مهرگان، نادر و امیری، حسین. (1389). رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال هیجده‌ام، شماره 54، صص 94-73.
-        نامداری و هوشنگ. (1383). رابطه علیتی بین شاخص قیمت سهام در بورس تهران و نرخ ارز در بازار آزاد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
-        نجارزاده، رضا؛ آقایی خوندابی، مجید و رضایی پور، محمد. (1387). بررسی تأثیر نوسانات شوک‌های ارزی و قیمتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رهیافت خودرگرسیونی برداری. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال نهم، شماره اول، صص 175 – 147.
-        هوشمند، محمود؛ دانش نیا، محمد؛ شهریور، صالح؛ قزلباش، اعظم و اسکندری پور، زهره. (1391). رابطه بین سیاست پولی و نرخ ارز در ایران. فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 9، شماره 2، صص 127- 109.
-        Abouwafia, H. E.,& Chambers, M. J. (2015). Monetary Policy, Exchange Rates and Stock Prices in the Middle East Region, International Review of Financial Analysis, Vol.37, No.1, pp.14–28.
-        Adam, A.M., & Tweneboah, G. (2008). "Foreign Direct Investment and Stock Market Development:  Ghana Evidence", MPRA Paper, http://mpra.ub.unimuenchen.de/11985/1/FDI.
-        Adjasi, C., Harvey, S. & Agyapong, D. (2008). "Effect of Exchange Rate Volatility on the Ghana Stock Exchange", African Journal of Accounting, Economics, Finance and Banking Research, Vol.3, No.3, pp.25-47.
-        Alagidede, P., Panagiotidis, T., &  Zhang, X. (2010). "Causal Relationship between Stock Prices and Exchange Rates", Discussion Paper NO.1.ISSN 1791-3144.
-        Branson, W.H., (1983), “Macroeconomic Determinants of Real Exchange Risk”, In: Herring, R.J. (Ed.), Managing Foreign Exchange Risk, Cambridge University, Cambridge.
-        Bahmani-Oskooee, M., & Sohrabian, A., (1992).  Stock Prices and the Effective Exchange Rate of the Dollar", Applied Economics, 24(4), pp. 459– 464.
-        Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Third Edition, Wiley Publisher.
-        Chia Liang, C., Bau Lin, J. & Cheng Hsu, H., (2013). Reexamining the Relationships between Stock Prices and Exchange Rates in ASEAN-5 Using Panel Granger Causality Approach, Economic Modelling, Vol.32, No.4, pp. 560–563.
-        Dornbusch, R., & Fischer, S., (1980). “Exchange Rates and the Current Account”, The American Economic Review, Vol.70, No.5, pp.960–971.
-        Gavin, M., (1989). The Stock Market and Exchange Rate Dynamics, Journal of International Money and Finance, Vol.8, No.2, pp. 181– 200.
-        Im, S.K., Pesaran, M.H., & Shin, Y., (2003). Testing for Unit roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, Vol.115, No.1, pp. 53–74.
-        Kao, C, (1999). Spurious Regression and Residual-Based Tests for Co-integration in Panel Data, Journal of Econometrics, Vol.90, No.1, pp. 1-44.
-        Lean, H.H., & Smyth, R., (2010a). Multivariate Granger Causality between Electricity Generation, Exports and GDP in Malaysia. Energy, Vol.35, No.9, pp. 3640–3648.
-        Levin, A., Lin, C.F., & Chu, C., (2002). Unit root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite Sample Properties. Journal of Econometrics, Vol.108, No.1, pp.1–24.
-        Miller, K. & G. Show Fang (2001). "Is There a Long-Run Relationship between Stock Returns and Monetary Variables: Evidence From an Emerging Market", AppliedFinancial Economics, Vol.11, No.6, PP. 641-649.
-        Morley, B. (2009), “Exchange Rates and Stock Prices in the Long Run and Short  Run”, Working Paper, No5/09.
-        Pedroni, P. (2001). Purchasing Power Parity Test in Co-integrated Panels, Review of Economics and Statistics, 83, pp.727-731.
-        Salifu, Z, Osei, K, & Adjasi Charles, K.D, (2007). Foreign Exchange Risk Exposure of Listed Companies in Ghana. the Journal of Risk Finance, Vol.8, Issue: 4, PP. 380-393.
-        Zhao, H. (2010). Dynamic Relationship between Exchange Rate and Stock Price: Evidence from China, Research in International Business and Finance, Vol.24, No.2, pp.103-112.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار