تحلیل رفتار شهروندان تهرانی در استفاده از حمل و نقل عمومی: کاربرد نظریه رفتار برنامه ریزی شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد محیط زیست دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

امروزه موضوع ترافیک و آلودگی هوا در کلان­شهرها به چالشی فراگیر تبدیل شده و راهکارهای متعددی نیز برای کاهش اثرات آن در شهرهای مختلف ارائه گردیده است. در سال­های اخیر، تمرکز بر راهکارهای متکی بر اقتصاد رفتاری مورد توجه پژوهشگران در کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است. بر این اساس، لازم است تا برای کاهش معضلاتی چون ترافیک و آلودگی هوا در کلان­شهرها به عوامل بنیادین ایجادکننده آنها توجه نمود و در این میان، درک رفتار افراد و تلاش برای تغییر رفتار آنها، لازمه تغییر الگوی سفر شهروندان محسوب می­شود. الگوی نظری مورد استفاده در این پژوهش، نظریه رفتار برنامه­ریزی شده است که بر اساس آن، قصد انجام یک رفتار مشخص توسط سه عامل باورهای رفتاری، باورهای هنجاری و باورهای کنترل تحت تأثیر قرار می­گیرد. در این پژوهش با رویکرد پیمایشی، تعداد ۳۷۵ پرسشنامه با روش نمونه­گیری طبقه­ای در سطح شهر تهران تکمیل گردید. نتایج حاصل از کاربرد لجستیک ترتیبی چندگانه، نشان می­دهد که متغیرهای سطح تحصیلات، سن، نگرش و کنترل درک شده، تأثیر معنی داری بر رفتار حمل و نقلی شهروندان تهرانی دارد. همچنین متغیرهای ازدحام، زمان، دسترسی، پرستیژ و متغیر هنجار غیرمستقیم که بیان کننده رفتار دوستان و افرادی است که برای شخص مهم هستند، بر رفتار فرد در استفاده از حمل و نقل عمومی تأثیرگذارند. همچنین با افزایش سطح تحصیلات، تمایل به استفاده از حمل و نقل عمومی افزایش می یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Tehran Citizens' Behavior in the Use of Public Transportation: (The Application of Planned Behavior Theory)

نویسندگان [English]

  • Abdolrasoul Ghasemi 1
  • Teymour Mohammadi 1
  • Hedyeh Khaledi 2
1 Associate Professor of Economics, Faculty of Economics, Allameh Tabataba'i University
2 MA student of Environmental Economics, Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

Today, the problem of traffic and air pollution in metropolitan areas has become a comprehensive challenge and several strategies have been proposed to reduce its effects in different cities. In recent years to focus on strategies based on behavioral economics has been of interest to researchers in developed countries. Accordingly, for reduce the problems of traffic and air pollution It is necessary to focus on the fundamental factors that make them and understanding the behavior of individuals and to change the behavior of individuals it is necessary to change the travel pattern of citizens.
Theoretical model that used in this research is the theory of planned behavior(Ajzen,1991) that is based on the intention to do a behavior which is influenced by attitude, subjective norms, and perceived behavioral control.
In this research, 375 questionnaires were filled out by a stratified sampling method in Tehran. The results of multiple logit model indicate that educational level, age, attitude and perceived variables control are significant. Also crowded, time, access and prestige variables have an effective on individuals behavior in using public transportation. Indirect normative variable, which expresses the behavior of friends and people who are important to the person, affects the person's behavior in the use of public transportation. Increasing the level of education also tends to increase the use of public transport.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public transportation
  • theory of planned behavior
  • TPB
  • perceived control

مراجع

        -            حسینی، سیدیعقوب و ضیایی بیده، علیرضا. (1393). آمار ناپارامتریک و روش پژوهش با کاربرد نرم افزار SPSS، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
-        Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
-        Ajzen, I., & Fishbein, M. (1973). Attitudinal and normative variables as predictors of specific behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 27(1), 41-57.
-        Ajzen, I., & Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behaviour. Englewood-Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
-        Ajzen, I., & Fishbein, M. (2000). Attitudes and the attitude-behavior relation: Reasoned and automatic processes. European Review of Social Psychology, 11(1), 1-33.
-        Ajzen, I., & Sexton, J. (1999). Depth of processing, belief congruence, and attitude-behavior correspondence. Dual-process Theories in Social Psychology, 117-138.
-        Apel, D. (1992). Verkehrskonzepte in europäischen Städten: Erfahrungen mit Strategien zur Beeinflussung der Verkehrsmittelwahl. Berlin, Germany: Dt. Inst. für Urbanistik.
-        Bagozzi, R. P., & Warshaw, P. R. (1990). Trying to consume. Journal of Consumer Research, 17(2), 127-140.
-        Bamberg, S. (2006). Is a residential relocation a good opportunity to change people’s travel behavior? Results from a theory-driven intervention study. Environment and Behavior, 38(6), 820-840.
-        Bentler, P. M., & Speckart, G. (1979). Models of attitude–behavior relations. Psychological Review, 86(5), 452-464.
-        Fishbein, M. (1967). Attitude and the prediction of behavior. Readings in Attitude Theory and Measurement, 477-492
-        Fishbein, M., & Ajzen, I. (1977). Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research. Reading, MA: Addison-Wesley.
-        Fisher, J. D., & Fisher, W. A. (1992). Changing AIDS-risk behavior. Psychological Bulletin, 111(3), 455- 474.
-        Follows, S. B., & Jobber, D. (2000). Environmentally responsible purchase behaviour: a test of a consumer model. European journal of Marketing, 34(5/6), 723-746.
-        Gollwitzer, P. M. (1993). Goal achievement: The role of intentions. In W. Stroebe & M. Hewstone (Eds.), European Review of Social Psychology, 4, 141-185.
-        Haugtvedt, C. P., Herr, P. M., & Cardes. F. R. (2008). Consumer attitudes and behavior handbook of consumer psychology (pp. 525-548). New York: Lawrence Erlbaum Associates.
-        Heath, Y., & Gifford, R. (2002). Extending the theory of planned behavior: Predicting the use of public transportation 1. Journal of Applied Social Psychology, 32(10), 2154-2189.
-        Hosseini, S.  Y. & Ziaei, A. R. (2014). Nonparametric statistics and research method using SPSS software, Tehran University, Allameh Tabatabaei University Press (In Persian).
-        Hrubes, D., Ajzen, I., & Daigle, J. (2001). Predicting hunting intentions and behavior: An application of the theory of planned behavior. Leisure Sciences, 23(3), 165-178.
-        Kaiser, F. G., & Wilson, M. (2004). Goal-directed conservation behavior: The specific composition of a general performance. Personality and Individual Differences, 36(7), 1531-1544.
-        Kuhl, J. (1985). Volitional aspects of achievement motivation and learned helplessness: Toward a comprehensive theory of action control. In Progress in Experimental Personality Research (Vol. 13, pp. 99-171). Elsevier.
-        Li, L., Xiong, J., Chen, A., Zhao, S., & Dong, Z. (2014). Key Strategies for Improving Public Transportation Based on Planned Behavior Theory: Case Study in Shanghai, China. Journal of Urban Planning and Development, 141(2), 04014019.
-        Locke, E. A., & Latham, G. P. (1990). A theory of goal setting & task performance. Prentice-Hall, Inc.
-        Madrigal, R. (2001). Social identity effects in a belief–attitude–intentions hierarchy: Implications for corporate sponsorship. Psychology & Marketing, 18(2), 145-165.
-        Monheim, H., & Monheim-Dandorfer, R. (1990). Straßen für alle-Analysen und Konzepte zum Stadtverkehr der Zukunft. Germany: Rasch und Röhring.
-        Morren, M., & Grinstein, A. (2016). Explaining environmental behavior across borders: A meta-analysis. Journal of Environmental Psychology, 47, 91-106.
-        Ogle, J. P., Hyllegard, K. H., & Dunbar, B. H. (2004). Predicting patronage behaviors in a sustainable retail environment: adding retail characteristics and consumer lifestyle orientation to the belief-attitude-behavior intention model. Environment and Behavior, 36(5), 717-741.
-        Organization for Economic Cooperation and Development. (1988) Cities and Transport. Athens/Gothenburg/Hong-Kong/London/Los Angles/ Munich/New York/Osaka/Paris/Singapore. Paris: Author.
-        Staehelin-Witt, E. (1991). Umweltbelastungen durch den städtischen Verkehr. Zürich, Switzerland: Rüegger.
-        Thorhauge, M., Rich, J., & Cherchi, E. (2015). Departure time choice: Modelling individual preferences, intention and constraints. Department of Transport.
-        Tolley, R. (Ed.) (1990). The greening of urban transportation: Planningfor walking and cycling in Western cities. London: Belhaven Press.
-        Topp, H. R. (1990). Gibt es für Stadt und Auto eine gemeinsame Zukunft? Zeitschrift für Umweltpolitik, 3, 273-294.
-        Triandis, H. C. (1977). Subjective culture and interpersonal relations across cultures. Annals of the New York Academy of Sciences, 285(1), 418-434.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار